Nefrolojiye Giriş Sunumu

Nefrolojiye Giriş

Nefronun vasküleritesi

Macula densa diagram

Bowman kapsülünün yapısı

Glomerul kapiller duvarı 3 tabakadan oluşur.

Nefrotik sendromda epitel hücrelerinde, glomerulonefritlerde endotel hücrelerinde değişiklikler görülür.

Filtrasyon bariyeri – Podosit

Böbrekler Nasıl Çalışır?

Glikoz için tubuler maksima

• Glomerillerden süzülen glikoz belirli bir konsantrasyona kadar idrarda görülmez.
• Bu noktaya glikoz için tubuler maksima denir.
• İdrar konsantrasyon ve dilüsyonunda başlıca etken böbrek medüllasındaki hipertonisitedir.
• Hipertonisiteyi Na ve Üre sağlar.
• Na çıkan Henleden aktif olarak reabsorbe olur.
• Üre pasif emilir.
• Su pasif emilir.
• Distal tubuluslara ve toplayıcı kanallar ADH etkisi ile su hipertonik dokuya pasif olarak geçer.

K

• Glomerüllerden filtre olan potasyumun tamamı proksimal tubulüslerden reabsorbe olur.
• İdrardaki K distal tubuluslardan tekrar salınan K dur.
• Kronik K eksikliği böbrek tubulus hücrelerinde hidrobik dejenerasyona ve konsantrasyon defektine yol açar.
• Pyelonefrite zemin hazırlanır.

Üre

• Protein yıkımının son ürünüdür.
• Proksimal tubuluslardan emilir.
• Aktif sekresyon ve reabsarbsiyonu yoktur.
• İdrar akımı yüksek olduğunda filte olan ürenin pasif reabsorbsiyonu azalır.
• Oliguri durumunda artar.

Proksimal tubuluslardan emilim

• Organik asit ve bazlar
• Glikoz
• Aminoasitler
• Fosfat
• Laktat
• Sülfat
• Na ile birlikte transport olur.

Henle inen kısım

• Üre, Na, Cl, K emilir.

Henke çıkan kısım

• NaCL aktif emilir.

Distal tubulus

• H, K, Amonyağın idrara sekresyonu
• Na, Cl, K emilimi olur
• ADH ile su emilimi

Oliguri

• İdrar miktarı 300 ml/m2/gün

Böbreğin fonksiyonları

• Metobilik son ürünlerin atılması (Üre, kreatinin)
• Yabancı maddelerin temizlenmesi (İlaçlar)
• Volüm ve elektrolit kontrolü (Na, K, Ca)
• Asid-baz düzenlenmesi
• Plasma osmolaritesinin düzenlenmesi
• Endokrin fonksiyonlar (Vit D, eritopoetin, Renin-ang-ald aksı)

Böbreklerin her birinde 1 milyon nefron vardır

Nefron;

• Proksimal tubulus
• İnen ve çıkan Henle kulbu
• Distal tubulus

Distal tubuluslar toplayıcı kanallara, onlar da böbrek kalikslerine açılır. Kalikslerin tümü pelvis ve üreterler aracılığı ile mesaneye, oradan da üretra ile dışarıya atılır.

GFR AZALMASINA CEVAP

Sempatik aktivasyon

• Afferent arteriollerin vazokonstruksiyonu
• GFR azalır ve filtrasyon azalır
• JGA dan renin salınımı uyarılır
• Glomerullerin bilinen tek fonksiyonu ultrafiltrasyondur
• Glomerullerden sonra gelen proksimal tubuluslar birçok maddenin reabsorbe olduğu ve salgılandığı yerdir
• Böbrekler vücut sıvılarının hacim ve bileşimini normal tutmakla görevli organlardır

Böbrek kan akımı

• Paraaminobütirat ile ölçülür.
• Vücutta yıkıma uğramaz.
• Tamama yakını atılır.
• Vücutta yapılmaz.
• Böbreğe gelen kan akımının %90’ı korteksten, %10’u medulladan geçer.

Glomerüler Filtrasyon Hızı (GFR)

• İnsülin, kreatinin ile ölçülebilir.
• Dolaşımda proteine bağlanmaz.
• Metobilize olmaz ve tümüyle atılır.
• Reabsorbe olmaz.
• 1 dakikada böbrekten atılan mg miktarındaki maddenin plazmanın 1 ml’sindeki miligram miktarına bölünmesiyle hesaplanır.
• Üre hem reabsorbe hem de sekresyona uğradığından GFR için iyi bir madde değildir.

FILTRATION FRACTION= FF

GFH/BKA

Glomerular filtration rate (GFR):  125 ml/min

Renal kan akımı: 1250 ml/min

Renal plasma akımı (RPF):  750 ml/min

FF:≈  0.17

plasma volume total klan volümünün %60’dır.

RENAL KAN AKIMI – OTOREGULASYON

RENAL BLOOD FLOW – AUTOREGULATION

1. Affarent arteriol gerildiği zaman arterioler basınç artar.

Vasküler düz kas kontraksiyonla cevap verir.

2. Tubuloglomerular feedback JGA un makula densası tubuler akımın değişmesine duyarlıdır ve GFR değişmesine sinyal oluşturur.

Yenidoğan

• Glomerul primer filtratın proksimal tubulustan emilmesi %70 yerine %60 olur.
• Distal tubuluslar daha fazla yükle karşı karşıyadır.
• Proksimal bikarbonat eşiği düşer.
• Hiperaminoasidüri
• Glikoz eşiği düşer.
• Hiperfosfatüri
• Hafif proteinüri
• Çocuk erişkin kapasitesine 3. ayda erişir.
• Prematüürite Na dengesini iyi koruyamaz ve düşük Na diyeti (3mmol/kg/günden daha az Na alınırsa) hiponatremi gelişir.
• İlk günlerde yenidoğan tartı artırması beklenmez.
• Fizyolojik ölçülerde tartı kaybı beklenir.
• Prematürelerin tuz yüklenmesine yanıtları sınırlı olduğu gibi tuz kaybı durumlarında uygunsuz ADH salınımı olur.
• Na ilave edilmezse kolay hiponatremi gelişir.
• Sıvı alımı az olduğunda prerenal azotemi hızlı gelişir.

Nefrolojide Semptomatoloji

• Prenatal
• Oligohidramnios
• Polihidramnios
• Büyük plasanta
• Umblikal kordon anomalisi

Potter sendromu (Fetal kompresyon sendromu)

• Oligohidramnios nedeniyle sıvının koruyuculuğu olmadığından fetusa basılmış görünümünün olmasına denir
• Karın ağrısı
• Karında kitle
• Asit
• İdrar yapma bozuklukları
• Enüresis
• İdrar retansiyonu
• Nörojenik mesane

• Poliüri (5 cc/kg/saatten fazla)
• Primer veya sekonder Dİ
• Postobstruktif üropati
• Kronik böbrek yetmezliğinin poliürik dönemi
• Akut böbrek yetmezliğinin diürez dönemi
• Psikojenik aşırı su alımı

Oliguri

• 300 cc/m2/gün
• 0.8 cc/kg/saat
• Ödem
• Ht
• Büyüme geriliği

İdrar değerlendirilmesi

• Amonyak kokusu (İdrarın hava ile temasıyla ürenin parçalanmasıyla amonyak açığa çıkar)
• Terli ayak kokusu= İzovalerik asidemi

İdrar pH: N=4.5-7.5

• Alkali idrar= Enfeksiyon
• Metabolik asidoz ve asidik idrar distal renal tubuler aqsidoz
• İdrar ph 5 altında ise proksimal RTA
• Metabolik alkoloz ve asidik idrar= Hipokalemi

Dansite

• Refraktometre ile
• İdrar dansitesi son 2 rakamıx30 idrar osmalaritesi
• İdrar dansitesi 1020= İdrar osm 600

Proteinüri

• 24 asaatlik idrarda protein= 30-150 mg
• Stick ile 30 mg protein saptanabilir
• 150 mg/gün üsütünde protenüri var demektir
• İdrarda protein/kreatinin= 0.2 üstünde ise proteinüri
• 4 üstünde masif proteinüri

Hematüri

• Büyük büyütmede her sahada 5 den fazla eritrosit

Pyüri

• Büyük büyütmede her sahada 5 den fazla lökosit

Ürik asit

• Yenidoğanda ürik asit yüzdesi yüksektir
• Bezi kırmızıya boyar
• Asit ortamda idrar kesesine çökerek ağrı yapar
• Ürik asit enfarktı ile karın ağrısı

UNUTMAYALIM

Tubuler reabsorbsiyon hızı (mg/dak)

• GFHxplazma glikoz konsantrasyonu (mg/ml) – İdrarda glikoz (mg/ml)