Bahar aylarının gelmesiyle birlikte polenler etrafa yayılmaya başladı. Alerjisi olan kişilerde belirtilerin başlamasına neden olan polenler aynı zamanda alerjik astımı olan kişilerinde de astım alevlenmeleri yaşamalarına neden olabilir. Alerji ve Astım Derneği Başkanı Prof. Dr. Ahmet Akçay, alerjik astım belirtilerinin polenlerin yayılmasıyla birlikte artabileceğini belirtti.
Alerjik Astım Nedir?
Alerjiye bağlı astım, astımın en yaygın şeklidir. Sahip olduğunuz astım türü buysa, astımınız alerjenlerin solunmasıyla tetiklenecektir. Alerjenler, toz akarları, evcil hayvan tüyleri, polen veya küf gibi birçok farklı olabilir. Alerjiye bağlı astımda, alerjen bağışıklık sisteminde başlayan bir yanıtı tetikler. Karmaşık bir reaksiyon yoluyla, bu alerjenler daha sonra akciğerlerin hava yollarındaki geçişlerin iltihaplanmasına neden olur. Bu iltihap, öksürük, hırıltılı solunum ve diğer astım belirtilerine neden olan şeydir. Alerjenlere maruz kalma belirtileri tetikleyebilir.
Alerjik Astım Belirtileri Nelerdir?
Astım, solunan havanın akciğerlere girmesini sağlayan solunum yolları olan bronşların ve bronşiyollerin iltihaplanmasına neden olur.
Bu durumun oluşması sonucu aşağıdaki belirtiler yaşanabilir:
- Hırıltı
- Öksürme
- Göğüste sıkışma
- Nefes darlığı
Alerjik rinite (saman nezlesi) neden olan aynı alerjenler tarafından tetiklenebildiğinden, alerjik astımı olan kişi ayrıca burun tıkanıklığı, burun akıntısı, gözlerde sulanma, gözlerde kızarıklık ve tahriş, boğazda tahriş, hapşırma gibi tipik mevsimsel alerji belirtileri de yaşayabilir.
Astım belirtilerini şiddeti kişiden kişiye farklılık gösterir. Bazı kişiler hafif belirtiler yaşarken bazı kişiler ise şiddetli belirtiler yaşayabilir.
Alerjik Astımın Tetikleyicileri
Alerjik astımı tetikleyen bir dizi madde vardır ve bu maddeler alerjen olarak adlandırılır. Alerjik astımın yaygın tetikleyicilerinde biri olan polenler, alerjik astıma neden olan yaygın alerjenlerdendir.
Diğer tetikleyiciler şunları içerir:
- Toz akarları,
- Hayvan tüyü,
- Küf.
Alerjen vücudunuza girdiğinde bağışıklık sisteminizi tetikler. Vücudunuz daha sonra histamin gibi kimyasalları serbest bırakır. Bu durum, belirtilerden sorumlu olan ve tam gelişmiş bir astım krizine ilerleyebilen bir dizi yanıt başlatır:
- Bronşların ve bronşiyollerin etrafındaki kasların sıkılaştırılması,
- Hava yollarının daralması (bronkokonstriksiyon),
- Hava yollarının şişmesi,
- Aşırı mukus üretimi.
Zamanla, tekrarlayan astımlı ataklar, bronşiyal tüplerin kalıcı olarak daralması olan hava yolu yeniden şekillenmesine yol açabilir.
Alerjik Astımın Teşhisi Nasıl Yapılır?
Alerjik astım, özellikle çocuklarda yaygın görülen bir rahatsızlık olmasıyla birlikte yetişkinlerde de büyük oranda görülmektedir. Alerjik astımın teşhisinde aile geçmişiniz ve tıbbi öykünüz de önemlidir. Alerji uzmanınız, tıbbi ve aile geçmişinizi detaylı bir şekilde inceledikten sonra muayeneye başlayacaktır. Bunun akabinde alerjik astım teşhisinde tetikleyiciyi yani belirtilere neden olan maddeyi belirlemek için alerji uzmanınız bazı testler yapabilir. Bu testler deri testi, kan testi ve moleküler alerji testi olabilir.
Alerjik Astım İçin Tedavi Seçenekleri
Alerjik astımda en etkili tedavi yöntemi, alerjen maddeden kaçınmaktır. Ancak solunum alerjenlerinden kaçınmak her zaman kolay değildir. Bu sebeple alerji uzmanınız, alerjik astımınızı yönetmek ve kontrol altında tutmak için birtakım ilaçları kullanmanızı sağlayabilir. Alerjik astım uzun süreli bir durumdur, ancak aynı zamanda hızlı bir rahatlamaya ihtiyaç duyacağınız dönemleri veya atakları da içerir. Alerji uzmanınız belirtileri azaltmak için hem devam eden hem de kısa süreli tedaviler önerebilir. Alerji uzmanınız, spesifik tedaviler önermeden önce genellikle belirtilerinizin ciddiyetini belirleyerek başlayacaktır. Mevcut durumunuz ve belirtileriniz kullanacağınız ilcaları belirleyecektir.
Alerjik Astımın Tedavisinde Alerji Aşısı
Alerji aşısı, vücudu alerjen maddeye kademeli olarak duyarsızlaştırmayı hedefleyen bir tedavi yöntemidir alerjen maddeler az miktarlarla enjekte edilir ve daha sonra alerjen miktarı artarak enjeksiyon devam eder. Alerji aşısında başarı oranı oldukça yüksektir. Özellikle uzun süre ilaç kullanan kişilerde ve belirtilerin şiddetli olduğu kişilerde alerji aşıları önerilmektedir. Astımı olan kişilerde alerjik nezlenin de olması belirtilerin daha yoğun yaşanmasına sebep olabilir. Bu sebeple kişiyi alerjene maddeye duyarsız hale getirmek faydalı olacaktır.