Balgamda kan görülmesine tıp dilinde hemoptizi denilmektedir. Çocuklarda kanlı balgam görülmesi az rastlanan bir durumdur. Balgamda kan görülmüşse çocuk göğüs hastalıkları uzmanı tarafından değerlendirilmesi gerekir. Balgamda kan görülmesinin nedeni sıklıkla akciğere ait olmayan nedenler olmakla birlikte bazen de altından önemli hastalıklar çıkabilmektedir.
Balgamda kan görülmesine tıp dilinde hemoptizi denilmektedir. En sık balgamda kan görülmesinin nedeni farenjit, bademcik iltihabı ve geniz eti iltihabına bağlıdır. Aslında boğaz enfeksiyonu sonucu balgamda kan görülmesi yalancı kanlı balgamdır.
Sık Görülen Kanlı Balgam Nedenleri
Üst solunum yollarındaki sorunlardan kaynaklanan nedenler en sık görülen nedenlerdir. Bu bölgeden kaynaklanan kanlı balgamlar yalancı kanlı balgam denilmektedir. Yani balgam kanlı olarak çıkmamakta balgam boğaz bölgesinden geçerken kanlanmaktadır. Yalancı kanlı balgam nedenleri burun kanaması, rinit, farenjit, bademcik iltihabı, geniz eti iltihabı gibi nedenlerle gelişmektedir. En sık kanlı balgam nedenleri bunlardır. Bazen ciddi öksürüğe bağlı tahriş nedeniyle de kanlı balgam görülebilmektedir. Aşırı kusmalara bağlı da kanama nedeniyle kanlı balgam görülebilir. Akciğer filmi normal olan bir çocukta kanlı balgam varsa bu saydığımız nedenler akla gelmelidir.
Yabancı bir cismin akciğere aspirasyonu
Yabanı bir cismin veya yiyeceğin akciğere kaçması da kanlı balgama neden olabilir. Özellikle bir besin yerken ani gelişen öksürük sonrası gelişen kanlı balgamda akla yabancı cisim aspirasyonu gelmelidir. Yabancı cismin yer değiştirmesi sırasında kanama görülebilir.
Bronşektazi
Bronşektazi akciğerde harabiyet sonucu akciğerde bronşlarda gelişen genişlemedir. Bu geniş bronilarda balgam birikir ve bronşektazi de kanlı balgam nedeni olabilmektedir. Çünkü bronşektazide balgam enfeksiyona neden olarak bronş mukozasında kanamaya eğilim artar. Bir diğer neden ise bronş mukozasında damar yapılarda hasar yapması nedeniyledir.
Kistik fibrosis hastalığı
Kanlı balgam olan bir çocukta mutlaka kistik fibrosis akla gelmelidir. Özellikle bronşektazi de mevcutsa kistik fibrosis araştırılmalıdır.
Akciğer enfeksiyonu
Akciğer enfeksiyonu sonucu da kanlı balgam görülebilir. Zatürre kanlı balgama neden olabilir. Pnömoniler sonrası atalektezi veya bronşektazi sonucu kanlı balgam görülebilir.
Verem hastalığı
Çocuklarda verem hastalığına bağlı kanlı balgam oldukça nadirdir. Tüberküloza bağlı bronşektazi gelişmişse kanlı balgam görülebilir.
Konjenital akciğer anomalileri
Trakea ve bronş bölgelerinin darlığı kanlı balgama neden olabilir.
Parazitler
Kist hidatiğe bağlı kanlı balgam görülebilir.
Az görülen kanlı balgam nedenleri
Göğüs bölgesindeki çarpmalar veya trafik kazasına bağlı kanlı balgam görülebilir. Trakeostomi sonucu da kanlı balgam görülebilir. Çocuğun ağzına yabancı bir cisim sokarak kanamaya neden olması da psikolojik bir hastalık sonucudur.
Ameliyatlara bağlı
Bademcik veya geniz eti ameliyatı sonucu kanlı balgam görülebilir. Bronkoskopi sonrası da kanlı balgam görülebilir.
Kalp hastalıklarına bağlı
Pulmoner hipertansiyon sonucu kanlı balgam görülebilir. Kanlı balgam nedeni bulunamamışsa eko yapılmasında fayda vardır.
Nadir görülen kanlı balgam nedenleri
Solunum yolu tümörlerine bağlı da kanlı balgam görülebilir. Bronşial adenoma, karsinoid tumor ve bazı tümörler kanlı balgama neden olabilir. Bazen ostesarkom gibi akciğere metastaz yapan tümörler de kanlı balgam yapabilir. Tümör görülme sıklığı %2-6 civarındadır. Hava yollarında arterivenöz malfarmasyon ve telenjektaziler kanlı balgama neden olabilir. Herediter hemorajik telenjiektazi nedeni olan Osler-Rendu-Weber Sendromu nadir kanlı balgam nedenidir.
Kanama bozuklukları
Bazen kanama bozuklukları da kanlı balgama neden olabilmektedir.
Çok nadir görülen kanlı balgam nedenleri
Akciğeri etkileyen sistemik hastalıklar da kanlı balgama neden olabilmektedir.
Başlıca sistemik hastalıklar şunlardır.
Vakülitler:
-Good-Pasture hastalığı,
Glomerulonefritli birlikte kanlı balgama neden olmaktadır. Anti glomerular bazal memebran antikorlarına bağı vakülit sonucu kanlı balgam görülür.
-Henoch-Schonlein Vasküliti,
-SLE,
-Wegener gronolomotozis (c-ANCA),
-PAN (p-ANCA),
-Churg-Strauss sendromu (Eozinofili vardır),
-İdiopatik pulmoner hemossiderozis (BAL da hemosiderin yüklü makrofaj, Tc99 bağlı eritrosit sintigrafisinde parankimal kanama),
-Heiner sendromu,
-Behçet hastalığı,
-Çölyak,
-İlaç toksitesi [Penisilamin, nötrofurantoin).
Sonuç olarak kanlı balgam çok basit bir boğaz enfeksiyonuna bağlı olabileceği gibi akciğerde tümör gibi çok ciddi bir nedene bağlı da gelişebilmektedir. Kanlı balgam olan bir çocuk çocuk göğüs hastalıkları uzmanı tarafından değerlendirilmesi ve gerekli incelemeler yapılmalıdır.