Güneş ışınlarına karşı cildin aşırı hassasiyet göstermesi güneş alerjisine neden olur. Güneş alerjisi ya da güneşe bağlı kurdeşen olarak da bilinen bu durum tekrarlayan kızarıklık, kabarıklık gibi belirtilerle kendini gösterir. Genellikle hafif olan bu durum şiddetli de olabilir ve günlük hayat rutinini etkileyebilir.

Güneş alerjisi nadirdir ve tüm kurdeşen vakalarının %0,5’inden daha azını oluşturur. Alerjiye yatkın olan atopik kişilerde görülme sıklığı biraz daha yüksektir. Güneş ürtikerinin diğer kronik ürtiker türleri ile birlikte görülme olasılığı %16’dır.

Güneş Ürtikeri Nasıl Gelişir?

Güneşe maruz kaldıktan sonra ortaya çıkan, IgE aracılı olabilen ani bir aşırı duyarlılık reaksiyonudur. Güneş alerjisinin nasıl geliştiği tam olarak anlaşılamamıştır ancak ortaya atılan bir hipotez vardır. Bu hipoteze göre güneş ışınları, serumda veya cildimizde bulunabilen kromofor adı verilen endojen bir maddeyi aktive ederek onu immünolojik olarak aktif bir foto-alerjene dönüştürüyor. Bu daha sonra alerjiye neden olan mast hücrelerinden kimyasal maddelerin salınmasını tetikleyerek kurdeşen lezyonlarına neden olur. Güneş alerjisi olan bir kişinin kendi serumunun ışınlanarak enjeksiyonu da ciltte alerji yapmasından dolayı bu hipotez ile tutarlı bulunmuştur.

Güneş Alerjisinin Belirtileri Nelerdir?

Güneş alerjisinin belirtileri, güneş ışığına maruz kaldıktan birkaç dakika içinde ortaya çıkar. Maruziyet bölgesinde kızarıklık, yanma ve ödemli kabarıklıklar oluşur. İnce ve beyaz giysilerle kaplı alanlarda da güneş alerjisi gelişebilir ve genel olarak kıyafet altında kalan ciltte daha şiddetli tepki oluşabilir.

Cildin geniş alanları uzun süre güneşe maruz kaldığında mide bulantısı, hırıltılı solunum, nefes darlığı ve bayılma gibi ciddi belirtiler de kendini gösterebilir. Ciddi alerji belirtileri olsa da alerjik şok güneş alerjisinde nadir görülen bir durumdur.

Güneş alerjisi olan kişilerin büyük çoğunluğunda belirtiler maruziyetin bitmesinin ardından kısa sürede düzelme gösterir.

Güneş Alerjisinin Teşhisi

Güneş alerjisinin teşhisinde klinik bulgular ve alınan bilgiler son derece önemlidir. Bunun yanı sıra teşhis fototest ile doğrulanabilir.

Fototest, cildinizin farklı dalga boylarındaki bir güneş lambasından gelen UV ışığına nasıl tepki verdiğine ve hangi dozda tepki verdiğine bakar. Bazı durumları dışlamak için de fotopatch testi yapılabilir. Bu yama testi, cildinize alerjileri tetiklediği bilinen farklı maddeleri koymayı, bir gün beklemeyi ve ardından cildinizi bir güneş lambasından gelen UV radyasyonuna maruz bırakmayı içerir. Cildiniz belirli bir maddeye tepki verirse, güneş ürtikerini tetikleyen şey bu olabilir.

Güneş alerjisinin belirtilerine benzeyen bazı hastalıklar vardır:

• Polimorf ışık erüpsiyonu,
• Lupus eritematozus,
• İlaca bağlı fotosensitivite ve
• Foto kontakt dermatiti içerir.
• Porfirya kutanea tarda hastalıklarıdır.

Güneş Alerjisinin Tedavisi

Güneş ürtikerinin tedavisi için herhangi bir kılavuz yoktur. Güneş alerjisinin tedavisinde değişken başarı ile farklı tedaviler kullanılmıştır. Güneşten korunmak için önlemler almak, faydalı bir yaklaşım olacaktır. İlaç tedavisinde de antihistaminikler sıklıkla kullanılır ve bu ilaçların yüksek dozda kullanılması gerekir. Güneş ürtikerinde kızarıklığa antihistaminiklerin hiçbir etkisi yoktur. Kızarıklık ve yanmayı rahatlatmak için losyonlar kullanılabilir.

Güneş ışığına toleransı geliştirmek için fototerapi (UVA, UVB, görünür ışık) ve fotokemoterapi (PUVA) kullanılabilir. Bu tolerans geliştirme süreci, etki spektrumuna ve minimum ürtiker dozuna dayanmalıdır. PUVA, tek başına fototerapiden daha uzun süreli bir yanıt veriyor gibi görünmektedir.

İntravenöz immünoglobulinler, plazma değişimi, siklosporin, afamelanotid ve omalizumab gibi tedaviler dirençli güneş alerjisi olan hastalarda kullanılabilmektedir

• Oral steroidler,
• Lökotrien reseptör antagonistleri,
• Antimalaryal ilaçlar,
• Prostaglandin inhibitörleri ve
• Oral beta-karoten,

gibi tedavi yöntemleri güneş alerjisi tedavisinde çok az etki göstermiştir veya hiç etki göstermemiştir. Tedavide farklı tedavi yöntemleri birlikte kullanılması gerekebilmektedir.

Güneş Alerjisi Düzelir Mi?

Güneş alerjisi, tam olarak anlaşılmayan gizemli bir hastalıktır ve tedavisi zordur. Kronik bir hal alan bu durum tüm hastalarda düzelme eğilimi göstermez. Kendiliğinden düzelme olasılığı, güneş alerjisi başlangıcından sonraki 5 yılda % 15 ve 10 yıl sonra % 25 olarak tahmin edilmiştir.

Özetlemek Gerekirse:

• • Güneş alerjisi, cildimizin güneş ışınlarına karşı aşırı bir hassasiyet göstermesi sonucu oluşan nadir görülen bir kurdeşen türüdür.
  • Cildin güneşe maruz kalan bölgelerinde tekrarlayan kurdeşen ataklarıyla kendini gösterir.
  • Güneş ürtikeri, tam olarak anlaşılamayan esrarengiz bir hastalıktır.
  • Güneş ürtikerinin tedavisinde net bir tedavi şekli yoktur ve güneş ışınlarından kaçınmak gerekir.
  • Güneşe maruz kalan bölgelerde yüksek koruyuculuğu olan güneş kremlerinin bol miktarda kullanılması gerekir.
  • İlaç tedavisi olarak, yüksek doz 2. nesil antihistaminikler kullanılabilir.
  • Geleneksel tedavide başarısız olanlar fototerapi, fotokemoterapi ve biyolojik ajanlarla tedavi edilebilir.
  • Genel olarak, şiddetli ürtikerli hastalar için hastalığın gidişatı kötüdür ve birçok hasta kapalı mekanda kısıtlanır ve düşük bir yaşam kalitesine yol açar.
  • Güneş ürtikerinin genellikle uzun süre devam eder; hastaların yaklaşık yarısı, hastalığın başlamasından on ila 15 yıl sonra da hastalık devam etmektedir.