Alerji aşısı, tıbbi olarak immünoterapi olarak adlandırılan bir tedavi yöntemidir. İmmünoterapi, alerjenlere karşı bağışıklık sistemini duyarsızlaştırarak alerjik reaksiyonları hafifletmeyi amaçlar. Bu tedavi, vücudun alerjenlere karşı aşırı duyarlılığını azaltır ve alerjik reaksiyonları kontrol altına alır. İmmünoterapi, genellikle alerjiye neden olan belirli maddelerin (alerjenlerin) küçük dozlarda, düzenli aralıklarla verilmesiyle yapılır.

İçindekiler

Alerji Aşısı (İmmünoterapi) Hangi Hastalıklarda Kullanılır?

Alerji aşısı, çeşitli alerjik hastalıkların tedavisinde kullanılır. İmmünoterapi, özellikle aşağıdaki alerjik durumlarda etkili olabilir:

– **Alerjik Rinit:** Saman nezlesi olarak da bilinen bu durum, polen, ev tozu akarları, küf ve hayvan tüyleri gibi alerjenlere karşı bağışıklık sisteminin aşırı tepki vermesi sonucu ortaya çıkar.
– **Alerjik Astım:** İmmünoterapi, alerjenlere bağlı astım ataklarını hafifletmek ve kontrol altına almak için kullanılır.
– **Böcek Alerjileri:** Arı sokması veya diğer böcek sokmalarına karşı aşırı reaksiyon gösteren kişilerde immünoterapi kullanılabilir.
– **Besin Alerjileri:** İmmünoterapi, bazı besin alerjilerinin tedavisinde de araştırılmakta ve uygulanmaktadır. Ancak bu tedavi genellikle klinik deneyler ve doktor gözetiminde yapılmaktadır.

Alerji aşılarını hangi uzmanlar yapmalı?

Çocuk yaş grubunda aşı tedavisi konusunda eğitim alan tek uzmanlık alanı Çocuk Alerji uzmanları olduğu için alerji aşısının gerekip gerekmediği, aşı tedavisinde uygulanacak aşının hangi karışımdan yapılması gerektiği ve yan etkiler gelişince nasıl davranılması gerektiği konusunda da çocuk alerji uzmanları eğitim almıştır. 3 ile 5 yıl gibi uzun süre yapılacak aşı tedavisinin etkinliğinin değerlendirilmesi ve yan etkiler çıkınca ne yapılması gerektiği konusunda çocuğunuz risk altında kalabilir. Aşı başlanmaması gereken durumda aşı tedavisine başlanmak zorunda kalmış olabileceğiniz gibi yanlış bir karışımla uzun süre aşı yapılıp zaman kaybedebilirsiniz.  Bu nedenlerle çocuklarda aşı tedavisi çocuk alerji uzmanlarınca yapılmalıdır.

Çocukluk astımında alerji aşısı tedavisinin faydası var mıdır?

Evet vardır. Aşı tedavisi çocukların hayat kalitesini artırmakta ve ilaç gereksinimini azaltmaktadır. Başka alerjilerin gelişmesini engeller. Bu sebepten dolayı faydalıdır. Tedavi başarısı yüksektir. Ancak çocuklarda aşı tedavisinin hangi alerjenden oluşması gerektiği ve hangi dozlarda uygulanması gerektiği sadece ve sadece çocuk alerjisi uzmanlarınca planlanmalıdır. Aksi takdirde tedavinin başarısız olmasına ve hatta çok ciddi yan tesirlerle karşı karşıya kalınabilir.

Alerji aşısı tedavisi kimlere yapılır?

Alerji nedeniyle olduğu kesinleşen astımlı, alerjik nezleli çocuklara yapılması tavsiye edilir. Öncelikle astım ve alerjik nezle belirtileri olan çocuklara ciltten alerji testi yapılır ve test sonucuna göre ve çocuğun çıkan alerjiden etkilenip etkilenmediğine göre karar verilir. Çocuklara aşı tedavisi gerekliliği ve nasıl yapılacağı konusunda tek yetkili uzmanlar çocuk alerji uzmanlarıdır.

Çocuklarda alerji aşıları tedavisi kaç yaşında başlanabilir?

Dilaltı aşılar 3 yaşından sonra başlanırken cilt altı enjeksiyon şeklindeki aşılar 5 yaşından sonra başlanabilir.

Alerji aşısı tedavisi kaç türdür?

Aşı tedavisi üç türdür. Dilaltı damla, tablet ve cilt altına enjeksiyon formları vardır. Cilt altı aşılar da iki türdür. Yıl boyu yapılan ve mevsim öncesi olmak üzere iki türdür. Mevsim öncesi aşılar sadece polen alerjisinde uygundur. Hangi aşının hangi çocuğa yapılacağına sadece çocuk alerji uzmanları karar vermektedir.

Dil Altı Damla Alerji Aşısı nasıl uygulanır?

Alerjisi olan çocuk astım hastalarına ve alerjik nezlesi olan çocuklara uygulanır. Dil altı damla aşıları dil altına pompalanarak uygulanır. Aşı içinde sadece çocuğun astımına veya alerjik nezlesine neden olan alerjik madde vardır. Örneğin polen alerjisinde kullanılan damla aşı içinde sadece polen vardır, ev tozu akarına alerjisi olanlar için yapılan alerjide akar alerjeni vardır. Kesinlikle kortizon içermez. Çok küçük dozlarda başlanarak vücudun bu alerjik olduğu maddeye alıştırılması sağlanır. Haftada 3 kez veya her gün uygulanan formları vardır. Çocuklarda ciddi alerjik reaksiyona neden olma ihtimali düşük olduğu için evde uygulanabilir. Dişleri fırçalamadan ve kahvaltı veya yemekten önce uygulanır ve 2 dakika dil altında tutulduktan sonra yutulur. 10 dakika sonra gıda alınabilir. Dil Altı Aşı tedavisinde aşı uygulama süresi en az 3 yıl, en fazla 5 yıldır. 3 yaşından sonra başlanabilir. Aşı tedavisi ile ilaç kullanma ihtiyacı azalmakta veya bitmektedir. Hayat kalitesi artmaktadır.

Dil Altı Damla Aşı Tedavisinde Başarı Nasıldır?

Alerjik bronşit / çocuk astım hastalarında 8-14 yaş arasında yani ergenlikte hastalığın geçme veya şiddetinin azalma olasılığı vardır. Her iki çocuktan birisi bu hastalığı ergenlikte atlatamamaktadır. Koruyucu ilaç ihtiyacı devam etmektedir. Çocuk astımında aşı tedavisi ile hastalığın atlatılma olasılığı %80-90’ın üzerine yükselmektedir. Güvenilir bir uygulama olduğundan koruyucu ilaç almak zorunda olan astımlı ve alerjik nezleli tüm hastalar dil altı damla aşıya uygun olup olmadıkları yönünde değerlendirilmelidir ve çocuk bu aşı için uygunsa ailelere bu seçenek sunulmalıdır.

Cilt Altı İğne Aşı Tedavisi (Subkütan İmmünotarapi)

Devamlı ve mevsim öncesi şeklinde yapılabilir. Mevsim öncesi cilt altından yapılan aşılar sadece polen alerjisinde uygulanabilir. Ocak ayından Nisan ayına kadar haftada bir uygulanmaktadır. Devalı uygulanan aşılar ise başlangıçta en az alerjen içeren konsantrasyonda başlanır. Haftada bir başlanır. Konsantrasyon giderek artırılır. Daha sonraki aylarda doz aralığı 1 aya kadar çıkılır. Toplam uygulama süresi 3 yıl ile 5 yıl arasında değişmektedir. 5 yaşından sonra uygulanabilir. Ekili bir tedavi yöntemidir. Ancak bu tedavi yöntemi sadece çocuk alerji uzmanları tarafından planlanabilir ve uygulanabilir. Aksi taktirde tedavi başarısızlıkla sonuçlanabilir daha da önemlisi ciddi kötü sonuçlarla karşı karşıya kalınabilir. Evde veya eczanede uygulanmaz.

Alerji Aşısı (İmmünoterapi) Nasıl Uygulanır?

Alerji aşısı, iki ana aşamada uygulanır: başlangıç aşaması ve idame aşaması.

1- Başlangıç Aşaması

Bu aşamada, hastaya küçük dozlarda alerjenler verilmeye başlanır ve dozlar yavaş yavaş artırılır. Bu süreç genellikle birkaç hafta ila birkaç ay sürebilir ve tedavi haftada bir veya iki kez uygulanır.

2- İdame Aşaması

Başlangıç aşamasının ardından, idame aşamasına geçilir. Bu aşamada, hasta belirli bir dozda alerjen almaya devam eder, ancak dozlar daha seyrek aralıklarla (genellikle ayda bir) uygulanır. İdame aşaması genellikle 3-5 yıl sürebilir.

Alerji aşıları nasıl saklanmalıdır?

Buzdolabı rafında veya kapağında saklanabilir 2 ile 8 derece arasında saklanmalıdır. Buzluk veya dipfrize konulmamalıdır. Buzdolabı dışında tutulmamalıdır. Buzdolabı dışında uzun süre tutulursa yapılan aşının etkisi olmaz.

Çocuklarda alerji aşıları tedavisinin etkisi ne zaman başlar?

Aşı tedavisinin etkisi tedaviden sonra 6 ayda başlar. Birinci yılın sonunda faydası mutlaka olmalıdır. Birinci yılın sonunda aşı tedavisinin faydası yoksa aşı tedavisi kesilir.

Alerji Aşısı (İmmünoterapi) ile İlgili Sık Sorulan Sorular

İmmünoterapi Ne Kadar Süre Etkilidir?

İmmünoterapi genellikle 3-5 yıl süren bir tedavidir. Tedavi tamamlandıktan sonra, birçok hastada uzun süreli bir rahatlama sağlanabilir. Ancak tedavi bittikten sonra bazı hastalarda belirtiler geri dönebilir.

İmmünoterapi Herkes İçin Uygun mudur?

İmmünoterapi, belirli alerjik hastalıkları olan kişiler için uygundur. Ancak, bağışıklık sistemi bozuklukları veya şiddetli astımı olan kişilerde dikkatli olunmalıdır. Tedaviye başlamadan önce doktorunuzla kapsamlı bir değerlendirme yapılmalıdır.

İmmünoterapi Ne Zaman Etkisini Gösterir?

İmmünoterapinin etkileri genellikle birkaç ay sonra hissedilmeye başlar. Başlangıç aşaması tamamlandıktan sonra, belirtilerde azalma görülür ve idame aşamasında daha uzun süreli bir rahatlama sağlanır.

İmmünoterapi Yan Etkilere Neden Olur mu?

İmmünoterapi genellikle güvenli bir tedavi olarak kabul edilir, ancak bazı hastalarda hafif yan etkiler görülebilir. Bu yan etkiler arasında enjeksiyon bölgesinde kızarıklık, şişlik ve hafif alerjik reaksiyonlar yer alır. Nadir durumlarda, daha ciddi alerjik reaksiyonlar (anafilaksi) ortaya çıkabilir, bu yüzden tedavi doktor gözetiminde yapılmalıdır.

Alerji Aşısı kortizon içeriyor mu?

Alerji aşılarında sadece alerjen vardır. Örneğin polen aşısında polenler vardır. Ev tozu mite aşısında mite alerjenleri vardır. Bu nedenle kesinlikle kortizon yoktur. İlerde herhangi bir zararı da olmaz. Kısırlık, karaciğer zararı gibi herhangi bir organa zararı olmaz.

Alerji aşıları konusunda sadece alerji uzmanları yeterli deneyime ve eğitime sahiptir. Çocuklara alerji aşı uygulanıp uygulanmayacağı, uygulanacaksa hangi aşının uygulanacağı, hangi aşı karışımını seçileceği konusunda tek eğitim almış ve diplomalı uzmanlar çocuk alerji uzmanlarıdır. Çocuk alerji / immünoloji uzmanları çocuklardaki  alerji hastalıkları konusunda eğitim almış ve diploması olan uzmanlardır. Bu nedenle alerji aşısı yapılacak çocukların çocuk alerji uzmanları tarafından değerlendirilmesi gerekir.