Lateks, doğal kauçuğun yapıldığı Hevea brasiliensis ağacının sütlü öz suyudur. Sentetik kauçuk adı verilen kimyasallardan yapılmış başka bir lastik türü daha vardır. Sentetik kauçuktan yapılmış ürünler (örn. Lateks boyalar) latekse alerjisi olan çocuklarda alerjik reaksiyonlara neden olmaz.

Randevu ve Bilgi İçin Sizi Arayalım

    Çocuklarda Lateks Alerjisi Nedir?

    Doğal kauçuk lateks ile ilgili, biri lateks içindeki doğal proteinlerin neden olduğu, diğeri doğal lateksi yapmak için kullanılan kimyasalların neden olduğu iki tip alerji vardır. 

    Kimyasal alerji hafif cilt tahrişini (kontakt dermatit olarak adlandırılır) içerir ve latekse daha az ciddi bir gecikmiş (1-2 gün) reaksiyonudur. Lateks protein alerjisi daha hızlı başlar (1 saat içinde) ve tehlikeli olabilir. 

    Lateks nerede bulunur?

    Birçok ürün doğal kauçuk lateks içerir;

    • Bandajlar,
    • Bebek biberon başlıkları,
    • Bebek mankenleri,
    • Balonlar,
    • Kıyafet elastikleri,
    • Silgiler,
    • Kauçuk oyuncaklar,
    • Lastik tutacaklar,
    • Lastik bantlar,
    • Yüzme boneleri ve gözlükleri,
    • Stres topları,
    • Bulaşık eldiveni,
    • Geniş tıbbi ekipman yelpazesi…

    Lateks Alerjisi Ne Kadar Yaygındır?

    Genel popülasyonda çocuklarda lateks alerjisi oranı düşüktür. Çocukların yaklaşık % 4’ünde pozitif lateks alerji testleri olacaktır, ancak bunların sadece % 10’unda latekse maruz kaldıklarında belirti ve semptomlar olur. Lateks ürünleri sıklıkla kullanılıyorsa, birçok operasyon ve hastane prosedürüne (örneğin spina bifida veya kronik böbrek yetmezliği) ihtiyaç duyan çocukların lateks alerjisi riski daha yüksektir.

    Lateks Alerjisinin Belirtileri Nelerdir?

    Latekse karşı alerjik reaksiyonlar, lateks içeren maddelerin cilde temas ettiği yerlerde kurdeşenlerden oluşur. Lateks balonları patlattıktan sonra dudakların, yüzün ve göz kapaklarının şişmesi başka bir yaygın semptomdur. Çocuklarda kaşıntılı gözler, hapşırma ve sulu bir burun olabilir. Çok hassas çocuklar, hava yolunda meydana gelen alerjik reaksiyon nedeniyle öksürme, hırıltılı solunum, nefes almada zorluk veya ses kısıklığı geliştirebilir. Bu, lastik eldivenler gibi toz lateks ürünlerinde de olabilir, çünkü lateks parçacıkları toza yapışabilir ve daha sonra hava yollarına ve akciğerlere solunabilir. Latekse duyarlı bazı çocuklar, lateks içeren maddelerin kullanıldığı tıbbi prosedürler sırasında veya sonrasında döküntü (ürtiker veya kurdeşen) geliştirir.

    Lateks Alerjisi Nasıl Teşhis Edilir?

    Yaygın bir ipucu, lateks içeren ürünlerin cilde temasından hemen sonra ortaya çıkan kızarıklık ve kurdeşendir. Şu anda lateks alerjisi için güvenilir bir test yoktur. Latekse karşı alerji IgE antikorlarının varlığı, bir alerji cilt prick testi veya bir kan testi ile doğrulanabilir. Pozitif alerji testi olan her çocuğun latekse maruz kalma belirtileri geliştirmeyeceğini ve bazı gerçek lateks alerjisi vakalarında testlerin negatif olduğunu fark etmek önemlidir. Bazen, taze lateks (örn. Toz lateks eldiven) ile cilt prick testi, lateks ekstraktına kıyasla daha doğru sonuçlar verebilir, bu nedenle doktorunuz bunu önerebilir. Çocuğunuzun lateks alerji testinin sonuçları doktorunuzla konuşulmalıdır. Alerji deri testleri ve kan testleri % 100 güvenilir olmadığından, bazı çocuklar bir provokasyon testine ihtiyaç duyabilir (örneğin, lateks eldivenin çocuğunuzun eline yerleştirildiği eldiven testi gibi). Bu testler bir alerji uzmanı veya bir hastane alerji kliniğinde yapılmalıdır.

    Çocuğum Diğer Bitki Ürünlerine De Tepki Gösterecek Mi?

    Bazı vakalarda olmasa da bazı durumlarda, lateks alerjik reaksiyonları olan çocukların diğer bitki ürünlerine de alerjik reaksiyonları olabilir. En yaygın bitki ve gıdalar muz, avokado ve kivi meyvesi ve daha az yaygın olanlarsa çarkıfelek, erik, çilek, domates ve diğer meyvelerdir. Bu gıdalardan tüm latekse alerjisi olan çocuklarda rutin olarak kaçınılması gerekmez, sadece gıda ile temas ettiğinde semptom geliştirenlerde gerekli görülür. Bir meyveye alerjisi olan çocuklar, meyveyi yerken ağızda kaşıntı hissi olabilir. Bu reaksiyonlar, bu bitkilerdeki proteinlerin lateks alerjenlerine benzer olması nedeniyle oluşur.

    Lateks Alerjisi Hayati Tehlike Oluşturur Mu?

    Nadiren de olsa, bazı latekse karşı alerjik çocuklar doğal kauçuk lateks ile temas ettiklerinde hayatı tehdit eden alerjik reaksiyonlar (anafilaksi) geçirebilirler. Anafilaksinin daha olası olduğu durumlar arasında bir balonun şişirilmesi ve cerrahi eldivenler gibi lateks içeren maddelerin kullanıldığı diş ve cerrahi prosedürler yer alır. Bu ortamda anafilaksi genellikle maruz kalma dakikalarında ortaya çıkar. Bu çocukların genellikle kurdeşen, nefes alma güçlüğü ve düşük tansiyonları olur.

    Ne Gibi Önlemler Almalıyım?

    • Lateks içeren tüm ürünlerle temastan kaçının. Çocuklarda en büyük risk lastik eldiven ve balonlarla temastan kaynaklanır. Lateks içermeyen ikameler (örn. Lateks içermeyen eldivenler) kullanılmalıdır.
    • Lateks eldiven giyen yiyecek işletmeleri tarafından hazırlanan veya servis edilen paketli yiyeceklerden kaçının.
    • ‘İlaç alerjisi’ sorulduğunda çocuğunuzun doktoruna veya dişçinize ‘lateks alerjik durumunuz’ hakkında bilgi verin.
    • Çocuğunuz için bir ‘Tıbbi Alarm’ bileziği edinin.

    Çocuğum Büyüdüğünde Lateks Alerjisini Atlatacak Mı?

    Lateks alerjisi ile zaman içinde ne olacağı hala net değildir, ancak doğal kauçuk lateks ürünlerinden kaçınılması durumunda lateks alerjisi zamanla şiddetini azaltır. Bazı çocuklar için lateks alerjisi uzun süreli kalıcı olabilir.

    Prof. Dr. Ahmet Akçay