Egzama diğer adıyla atopik dermatit, genellikle bebeklik döneminde ortaya çıkan, kaşıntıya yol açan ve zaman zaman alevlenen rahatsız edici kronik bir cilt hastalığıdır. Egzama, ciltte kuruluk, kaşıntı ve döküntü gibi bulguların oluşmasına neden olur. Cilt lekelerinin oluşmasına, iltihaplanmasına ve kabarcıklara neden olur. Çeşitli türde egzama çeşidi vardır. Egzamanın nedenlerinin başında genetik yatkınlık gelir. Ailesinde herhangi bir alerjik rahatsızlık olan kişilerde egzama görülme olasılığı çok daha yüksektir. Egzamada cilt bariyeri bozulur ve cildin nem dengesi bozulur. Cilt suyu ve yağı tutamaz. Özellikle çocukluk döneminde yaygın bir şekilde görülür.
Bebeklerde ve Çocuklarda Görülen Egzama Belirtileri
Egzamanın belirtileri kişinin yaşına göre değişiklik gösterebilir. Atopik dermatit bebeklerde daha yaygındır ve ciltte kuru, pullu lekeler görülür. Bu lekelere genellikle şiddetli kaşıntılar eşlik eder. Kaşıntılı yerleri sürekli kaşıma ya da ovalama cilt enfeksiyonlarına neden olabilir. Egzamanın yaygın belirtileri arasında; kuru, pullu cilt, kızarık bir cilt, kaşıntı, döküntü yapabilen yaralar gibi durumlar bulunur.
İki yaşın altındaki bebeklerde görülen belirtiler şunlardır:
- Kafa derisinde ve yanaklarda kızarıklık,
- Kabaran döküntülerin akabinde sıvı sızması,
- Uykuyu engelleyebilecek aşırı kaşıntıya neden olabilen döküntüler.
2 yaş ve üstü çocuklarda ise yaygın görülen belirtiler şunlardır:
- Dirsek veya diz arkasında görülen döküntüler,
- Boyun, bilekler, ayak bilekleri ve kalçalar ile bacaklar arasındaki kırışıklıklar üzerinde görülen döküntüler,
- Engebeli kızarıklıklar,
- Daha açık veya daha koyu renkli hale gelebilen döküntüler,
- Likenifikasyon olarak da bilinen cilt kalınlaşması, bu durum daha sonra kalıcı bir kaşıntıya dönüşebilir.
Egzamaya Neden Olabilecek Faktörler
Egzamanın kesin nedeni tam olarak bilinmemektedir ancak egzamayı tetikleyen ve egzamaya sebep olabilecek bir dizi durum vardır. Çevresel ve genetik faktörler egzamaya sebep olabilir. Örneğin anne babasında egzama olan bir çocuğun egzama geliştirme riski daha yüksektir. Çocuklarda ve bebeklerde besin alerjisinin sık görülmesi, egzamanın da sık görülmesine neden olabilir. Egzamaya neden olabilecek bazı çevresel faktörler ise şunlardır:
Tahriş edici maddeler: Bunlar arasında sabunlar, deterjanlar, şampuanlar, dezenfektanlar, taze meyvelerden, etlerden ve sebzelerden elde edilen meyve suları bulunur. Kimyasalla temasta bulunma egzama alevlenmelerinin en büyük tetikleyicileri arasında yer alır.
Alerjenler: Toz akarları, evcil hayvanlar, polenler ve küflerin tümü egzamaya neden olabilir. Bu, alerjik egzama olarak bilinir.
Mikroplar: Bunlar Staphylococcus aureus gibi bakterileri, virüsleri ve bazı mantarları içerir.
Sıcak ve soğuk hava: Çok sıcak ve çok soğuk hava, yüksek ve düşük nem ve egzersizden kaynaklanan terleme egzamayı ortaya çıkarabilir. Ani hava değişikliği mevcut olan egzamanın seyrinin kötüleşmesine neden olabilir.
Gıdalar: Süt ürünleri, yumurtalar, kuruyemişler ve tohumlar, soya ürünleri ve buğday egzama alevlenmesine neden olabilir. Egzama aynı zamanda besin alerjisinin yaygın görülen belirtileri arasında yer alır.
Stres: Bu, egzamanın doğrudan bir nedeni değildir, ancak semptomları daha da kötüleştirebilir.