Arı alerjisi, şiddetli sonuçlar doğurabilecek ciddi bir alerji çeşididir. Arı sokması zehiri, cilt hücrelerini ve bağışıklık sistemini etkileyen, sokma bölgesinde ağrıya ve şişmeye neden olan proteinler içerir. Arı sokması alerjisi olan kişilerde arı zehiri, daha ciddi bir bağışıklık sistemi reaksiyonunu tetikleyebilir. Geçmişte küçük de olsa arı sokmasına alerjik reaksiyon göstermişseniz, arı sokmalarına alerjik reaksiyon gösterme olasılığınız daha yüksektir.
Arı Alerjisinde Reaksiyonun Nedenleri
Bir kişiyi arı soktuğunda, arının dikenli iğnesi yaklaşık bir dakika içinde zehrini salar. Arı zehri, cilt hücrelerini ve bağışıklık sistemini etkileyen proteinler içerir ve bu, kişinin zehre alerjisi olmasa bile sokma bölgesinde ağrı ve şişmeye neden olur. Arı sokmalarına alerjisi olanlarda zehir daha şiddetli bir bağışıklık sistemi reaksiyonunu tetikler. Arı alerjisi olan kişiler, ilk kez bir arı tarafından sokulduklarında alerjik reaksiyon göstermeyebilir, ancak ikinci bir arı sokmasına alerjik reaksiyon gösterebilirler. Bir kişinin alerjisi varsa, arı sokması bağışıklık sisteminin İmmünoglobulin E (IgE) adı verilen antikorlar üretmesine neden olur. IgE genellikle vücudu virüsler ve parazitler gibi tehlikeli maddelerden korur. Bununla birlikte, alerjisi olan kişinin bir sonraki arı sokması yaşaması durumunda; kurdeşen, şişme ve solunum problemleri gibi uygun olmayan bağışıklık tepkilerine neden olan immünoglobulin E antikorları vücut tarafından üretilir.
Arı Alerjisinin Belirtileri
Arı zehirine karşı alerjiler hafiften şiddetliye kadar değişebilir. Daha az şiddetli vakalarda, alerjik reaksiyon sokma bölgesinde meydana gelir. Daha şiddetli vakalarda reaksiyon vücudun diğer kısımlarını etkiler. Bir bireyin arı sokmasına nasıl tepki vereceği de bir durumdan diğerine farklılık gösterebilir. Bazı insanlar her sokulduklarında yerel bir tepki verdiklerini görebilirler. Arı alerjisi olan kişinin uygun tedaviyi alabilmesi için, farklı derecelerde alerjik reaksiyonla ilişkili belirtileri bilmesinde fayda vardır.
Hafif tepki
Arı sokması semptomlarının çoğu çok hafiftir ve tıbbi yardım gerektirmez. Sokmanın bulunduğu yerle sınırlıdır ve şunları içerir:
- Hafif bir şişme,
- Yakıcı ve keskin bir acı,
- Kırmızı ve kabarık deri.
Orta dereceli tepki
Orta derece arı sokması alerjisi olan kişilerde vücudun arı zehrine karşı daha şiddetli bir tepkisi vardır. Orta dereceli tepkisi olan birinin belirtilerinin tamamen ortadan kalkması biraz zaman alabilir.
Belirtiler ise şunları içerir:
- Arının soktuğu yerde ve çevresinde şiddetli kızarıklık
- Bir veya iki gün içinde kademeli olarak büyüyebilen bir şişme.
Arı sokmalarında orta dereceli tepki veren kişilerin bir sonraki arı sokmasında şiddetli bir reaksiyon geliştirme olasılığı artar.
Şiddetli tepki
Bazı kişilerde arı sokması çok ciddi boyutlara ulaşabilir ve hayatı tehdit eder. Alerjik reaksiyonların şiddetli olduğu ve hayati risk oluşturduğu durumlar anafilaksi yani alerjik şok olarak adlandırılır. Anafilaksi çok ciddi bir durumdur ve acil tıbbi müdahale gerektirir.
Anafilaksinin belirtileri şu durumları içerebilir:
- Nefes alamda zorluk,
- Ciltte soluk bir görünüm ve kızarma,
- Kırmızı ve kaşıntılı kurdeşen belirtileri,
- Boğazda veya dilde şişme,
- Zayıf ya da hızlı nabız,
- Baş dönmesi
- Karın ağrısı, mide bulantısı, kusma,
- Bilinç kaybı.
Arı Alerjisi Teşhisi
Arı alerjisi şiddetli reaksiyona neden olabilecek ciddi bir alerjidir. Bu sebeple arı alerjisi belirtileri yaşamanız durumunda bir alerji uzmanı ile görüşmeniz gerekir. Alerji uzmanınız, alerjinizi teşhis ederek alerjik reaksiyonunuz şiddetli hakkında da szie bilgi verecektir. Arı alerjisinin teşhisinde, deri testi ve kan testi kullanılabilir. Deri testinde az miktarda arı alerjeni derinizin altına yerleştirilir ve bu alerjene vücudunuzun vereceği tepki gözlemlenir. Alerjenin olduğu yerde kızarıklık, kabarma gibi bulguların olması alerjiniz olduğu anlamına gelir. Kan testinde ise, arı alerjisine karşı vücudunuzun geliştirdiği antikor miktarına bakılır. Arı alerjisinde, alerjik reaksiyona neden olan alerjenin tam olarak bilinmesi önemlidir. Alerji uzmanınız daha detaylı tanı için moleküler alerji testi yaptırmanızı isteyebilir. Moleküler alerji testinde, arı alerjisine neden olan alerjen tam olarak tespit edilebilir.
Arı Alerjisinin Tedavisi
Hafif şiddetli arı reaksiyonları genellikle tıbbi tedavi gerektirmez. Ancak arı alerjisinin şiddetli olabilecek reaksiyonları vardır. Bu gibi durumlarda alerji uzmanınız bir epinefrin (adrenalin) oto enjektörü reçete edebilir. Adrenalin oto enjektörü; alerjik reaksiyonun ciddi ve şiddetli olduğu durumlarda kullanılması gereken bir tedavidir. Arı alerjisinin şiddetli olduğu kişiler, uzun süreli immünoterapi tedavisi olmaları oldukça faydalı olacaktır. İmmünoterapide vücut, alerjene duyarsızlaştırılır. Kademeli olarak arı zehrinin vücuda enjekte edilmesini içeren bu tedavi yaklaşık 3 yıl sürebilir.