Kansızlık yani anemi, vücuttaki kırmızı kan hücrelerinin sayısının çok düşmesidir. Kırmızı kan hücreleri, vücutta oksijen taşıyan bir protein olan hemoglobini taşır. Yeterince oksijen vücudun organlarına ulaşamaz. Yeterli oksijen olmadan organlar normal şekilde çalışamaz. Birçok farklı anemi türü vardır, bu nedenle tedaviler değişir.
Aneminin Belirtileri Nelerdir?
- Soluk veya solgun (sarı) cilt,
- Soluk yanaklar ve dudaklar,
- Sinirlilik,
- Hafif zayıflık,
- Kolay yorulma, daha sık uyuklama,
Kırmızı kan hücresi yıkımı yaşayan çocuklar sarılık (cildin veya gözlerin sararması) olabilir ve koyu çay veya kola renginde idrara sahip olabilir.
Şiddetli anemisi olan çocukların ek belirtileri olabilir:
- Nefes darlığı,
- Hızlı kalp atış hızı,
- Şişmiş eller ve ayaklar,
- Baş ağrısı,
- Baş dönmesi ve bayılma,
- Huzursuz bacak sendromu.
Demir eksikliği anemisi olan küçük çocuklarda da gelişimsel gecikmeler ve davranış sorunları olabilir.
Çocuklarda Kansızlık Nasıl Teşhis Edilir?
Çoğu durumda, anemi basit kan testleri ile teşhis edilir. Çocuklarda anemi yaygın olduğu ve genellikle semptomları olmadığı için rutin anemi taraması yapılır. 12 aylık tüm bebekler için bir hemoglobin kan testi ile anemi taraması yapılması önerilir. Taramada ayrıca risk değerlendirmesi de yapılır; risk faktörlerini bulmak için detaylı sorular sorulabilir. Risk faktörleri arasında beslenme sorunları, yetersiz büyüme ve özel sağlık bakımı ihtiyaçları yer alır.
Hemoglobin seviyesi düşükse, daha fazla kan testi yapılır.
Çocuğunuzda herhangi bir yaşta risk faktörü varsa kan testleri yapılır.
Kansızlık testleri, rutin fizik muayene veya kontrollerde de yapılabilir.
Çocuklarda aneminin çoğu şu kan testleri ile teşhis edilir:
Hemoglobin ve hematokrit: Bu genellikle çocuklarda anemi için yapılan ilk tarama testidir. Kandaki hemoglobin ve kırmızı kan hücrelerinin miktarını ölçer.
Tam kan sayımı: Tam bir kan sayımı, kırmızı ve beyaz kan hücrelerini, kan pıhtılaşma hücrelerini (trombositler) ve bazen genç kırmızı kan hücrelerini (retikülositler) kontrol eder. Hemoglobin ve hematokrit ile kırmızı kan hücreleri hakkında daha fazla ayrıntı içerir.
Periferik yayma: Küçük bir kan örneği mikroskop altında incelenir. Kan hücrelerinin normal görünüp görünmedikleri kontrol edilir.
Demir çalışmaları: Çocuğunuzun vücudundaki demir miktarı belirlemek için birtakım kan testleri yapılabilir.
Çocuklarda Kansızlık Nasıl Tedavi Edilir?
Kansızlık tedavisi, çocuğunuzun mevcut durumuna göre değişiklik gösterebilir. Bununla birlikte durumun ciddiyeti de tedaviyi belirler.
4 aylıktan başlayarak, sadece anne sütü ile beslenen veya kısmen anne sütü ile beslenen bebeklere, demir açısından zengin besinler yemeye başlayana kadar günlük demir takviyesi verilmelidir.
Formül mama ile beslenen bebeklerin demir takviyesine ihtiyacı yoktur. Formüle demir eklenmiştir. 12 aylıktan küçük bebeklere tam yağlı süt verilmemelidir.
1 ila 3 yaş arasındaki bebekler ve küçük çocuklar, demir açısından zengin yiyeceklerle beslenmelidir. Bunlara demir katkılı tahıllar, kırmızı etler ve demir içeren sebzeler dahildir. C vitamini içeren meyveler de önemlidir. C vitamini vücudun demiri emmesine yardımcı olur.
Demir eksikliği anemisinin tedavisi şunları içerir:
Demir takviyeleri: Demir seviyelerini artırmak için bazı ilaçlar reçete edilebilir. Bunlar hap ya da damla şeklinde olabilir.
Demir açısından zengin diyet: Demir açısından zengin gıdalarla beslenmek, demir eksikliği anemisinin tedavisine yardımcı olabilir. İyi demir kaynakları şunları içerir:
Demir açısından zengin tahıllar, ekmekler, makarnalar ve pirinç,
Sığır eti, kuzu eti, karaciğer ve diğer organ etleri gibi etler,
Tavuk, ördek, hindi (özellikle kara et) ve karaciğer gibi kümes hayvanları,
İstiridye, midye ve istiridye, sardalye ve hamsi dahil olmak üzere kabuklu deniz ürünleri gibi balıklar,
Brokoli, lahana, şalgam yeşillikleri ve yaka gibi lahana ailesinin yapraklı yeşillikleri,
Lima fasulyesi ve yeşil bezelye gibi baklagiller; barbunya, börülce ve konserve kuru fasulye gibi kuru fasulye ve bezelye.