Kızamık aşısı, ciddi bir viral enfeksiyon olan kızamık hastalığına karşı koruma sağlayan bir aşıdır. Kızamık, solunum yoluyla bulaşan oldukça bulaşıcı bir hastalıktır ve özellikle küçük çocuklarda ciddi sağlık sorunlarına yol açabilir. Aşı, bağışıklık sistemini bu virüse karşı güçlendirir ve bireylerin kızamıktan korunmasını sağlar. Genellikle karma aşı olarak bilinen Kızamık-Kızamıkçık-Kabakulak (KKK) aşısı şeklinde uygulanır.

İçindekiler

Kızamık Hastalığı Nedir?

Kızamık, Morbillivirus adlı bir virüsün neden olduğu, ateş, döküntü, öksürük ve gözlerde kızarıklık gibi semptomlarla kendini gösteren bir hastalıktır. Tedavi edilmediğinde ciddi komplikasyonlara neden olabilir.

Kızamığın Neden Olduğu Komplikasyonlar:

  • Zatürre.
  • Orta kulak iltihabı.
  • Beyin iltihabı (ensefalit).
  • Kalıcı işitme kaybı.
  • Ölüm.

Kızamık Aşısı Nasıl Çalışır?

Kızamık aşısı, canlı ama zayıflatılmış (attenüe edilmiş) bir kızamık virüsü içerir. Aşı, bağışıklık sistemini bu zayıflatılmış virüsle tanıştırır, böylece bağışıklık sistemi virüsü nasıl tanıyacağını ve nasıl savaşacağını öğrenir. Bu sayede gerçek bir kızamık enfeksiyonu durumunda vücut hastalığı etkisiz hale getirebilir.

Kızamık Aşısı Ne Zaman Yapılır?

Kızamık aşısı genellikle çocukluk döneminde yapılan rutin aşı takvimine dahildir. Kızamık-Kızamıkçık-Kabakulak (KKK) aşısı olarak uygulanır ve birkaç dozdan oluşur.

Aşı Takvimi:

  1. 12. Ay: İlk doz.
  2. 4-6 Yaş: İkinci doz (pekiştirme dozu).

Bazı durumlarda, özellikle salgın riski olan bölgelerde veya uluslararası seyahatlerde ek dozlar yapılabilir.

Kızamık Aşısı Kimlere Yapılır?

Kızamık aşısı, bebeklik döneminden itibaren her çocuğa yapılması gereken bir aşıdır. Ayrıca, aşağıdaki gruplara da önerilir:

  • Daha önce kızamık geçirmemiş veya aşılanmamış yetişkinler.
  • Bağışıklık sistemi zayıf bireyler (doktor kontrolünde).
  • Salgın riski altındaki bölgelerde yaşayanlar veya seyahat edenler.

Kızamık Aşısının Yan Etkileri Nelerdir?

Kızamık aşısı genellikle güvenlidir ve ciddi yan etkiler çok nadiren görülür. Yan etkiler genellikle hafif ve geçicidir.

Yaygın Yan Etkiler:

  • Enjeksiyon bölgesinde kızarıklık ve ağrı.
  • Hafif ateş.
  • Döküntü (aşının bir parçası olarak ortaya çıkabilir).
  • Hafif yorgunluk veya huzursuzluk.

Nadir Yan Etkiler:

  • Yüksek ateş.
  • Alerjik reaksiyonlar (çok nadir).
  • Febril konvülsiyon (yüksek ateşe bağlı kasılmalar, nadiren görülür).

Eğer ciddi bir reaksiyon fark edilirse, hemen bir sağlık uzmanına başvurulmalıdır.

Kızamık Aşısı Neden Önemlidir?

Kızamık aşısı, sadece bireylerin sağlığını korumakla kalmaz, aynı zamanda toplumsal bağışıklık oluşturulmasında kritik bir rol oynar. Toplumda aşılanma oranı yüksek olduğunda, kızamık salgınlarının yayılma riski önemli ölçüde azalır.

Aşının Önemi:

  • Kızamık nedeniyle oluşabilecek komplikasyonları önler.
  • Kızamığın yayılmasını engeller.
  • Toplumsal bağışıklık oluşturarak aşılanamayan bireyleri korur (örneğin, bağışıklık sistemi zayıf olanlar).

Kızamık Aşısı Güvenli mi?

Evet, kızamık aşısı güvenli bir aşıdır ve dünya genelinde milyonlarca çocuk ve yetişkine başarıyla uygulanmıştır. Dünya Sağlık Örgütü (WHO) ve diğer sağlık otoriteleri tarafından kızamık aşısı, kızamığın önlenmesinde en etkili yöntem olarak kabul edilmektedir.

Kızamık Aşısı Olmadan Çocukları Kızamıktan Koruyabilir miyiz?

Kızamık aşısı olmadan, çocukları bu hastalıktan korumak oldukça zordur. Kızamık, oldukça bulaşıcı bir hastalıktır ve aşılanmamış bireylerde hızla yayılabilir. Aşı yapılmaması durumunda, bireyler kızamık hastalığına yakalanabilir ve bu hastalık ciddi komplikasyonlara yol açabilir.

Kızamık Aşısı Hangi Durumlarda Yapılmaz?

Bazı özel durumlarda kızamık aşısının uygulanması ertelenebilir veya tamamen yapılmaması gerekebilir:

  • Bağışıklık Sistemi Zayıf Olanlar: Kanser tedavisi gören veya organ nakli yapılan bireyler.
  • Aşı İçeriğine Alerji: Jelatin veya aşının içerdiği diğer maddelere karşı ciddi alerjisi olan kişiler.
  • Gebelik: Gebe kadınlara kızamık aşısı önerilmez.
  • Ateşli Hastalık: Çocuğun yüksek ateşi veya enfeksiyonu varsa aşı ertelenebilir.

Kızamık Aşısı Sonrası Dikkat Edilmesi Gerekenler

Aşı sonrası, çocuğunuzun genel durumu gözlemlenmelidir. Aşı sonrası hafif ateş veya enjeksiyon yerinde kızarıklık gibi belirtiler görülebilir. Çocuğunuzda ciddi bir reaksiyon veya rahatsızlık hissederseniz, bir sağlık uzmanına başvurmanız önemlidir.

Kızamık Aşısı ve Toplum Sağlığı

Kızamık, aşı sayesinde dünya genelinde önemli ölçüde kontrol altına alınmıştır. Ancak, aşılanma oranlarının düştüğü bölgelerde kızamık salgınları görülebilmektedir. Kızamık aşısının düzenli olarak yapılması, hem bireyleri hem de toplumu korumak açısından hayati öneme sahiptir.

Toplum Sağlığına Katkısı:

  • Aşı, kızamığın toplum içinde yayılmasını engeller.
  • Salgınları önler.
  • Aşılanamayan bireyleri koruma altına alır (örneğin, bağışıklık sistemi zayıf olanlar).

Kızamık Aşısı Hakkında Sıkça Sorulan Sorular

1. Kızamık aşısı zorunlu mu?
Birçok ülkede kızamık aşısı, çocukluk döneminde rutin aşı takvimine dahil edilmiştir ve zorunludur.

2. Kızamık aşısı gribe neden olur mu?
Hayır, kızamık aşısı gribe neden olmaz. Aşı, yalnızca bağışıklık sistemini kızamık virüsüne karşı hazırlar.

3. Kızamık aşısı ne kadar süre koruma sağlar?
Kızamık aşısı genellikle uzun süreli ve kalıcı bir bağışıklık sağlar.

4. Kızamık aşısı tek doz yeterli mi?
Hayır, iki doz kızamık aşısı tam koruma sağlamak için gereklidir.

5. Kızamık aşısı bebeklerde yan etkilere neden olur mu?
Hafif yan etkiler görülebilir, ancak ciddi yan etkiler çok nadirdir.

6. Kızamık aşısından sonra çocuğum kızamık hastalığı geçirmez mi?

%95 etkilidir. %5 oranında kızamık geçirebilir. Ancak hafif geçirir. Kanda antikor %5 oranında bilinmeyen nedenlerle oluşmayabilir. Aşının soğuk zincire uygun olmaması veya immunolojik nedenlerle gelişmediği düşünülmektedir.

7. Kızamık aşısının içinde ilave olarak neler var?

Neomisin, sukroz, insan albumini.

8. Penisilin alerjisi olanda yapılabilir mi?

Evet.

9. PPD testi kızamık aşısı yapılanda yapılır mı?

Sonucu negatifleştirebildiği için ya aşıyla birlikte ya da aşıdan 6 hafta sonra yapılmalıdır.

10. Hangi durumlarda kızamık aşı yapılmaz?

  • Semptomatik AIDS vakalarında,
  • Topik veya sistemik neomisine anaflaksi hikayesi (tek kesin kontraendikasyon)
  • İmmun supresyon varsa (kısa süreli immun supresif tedavide yapılabilir)
  • Hamilelikte yapılmamalıdır.

11. Lösemili çocuğa kızamık aşısı yapılır mı?

Remisyona girdikten sonra ve en az 3 aydır tedavi almayanlarda uygulanır.

12. Yumurta alerjisi olanlarda kızamık aşısı yapılabilir mi?

Alerji doktorları tarafından test yapılarak yapılmalıdır.

13. IVIG veya kan ürünleri kullananlarda ne zaman kızamık aşısı yapılabilir?

3 ay sonra

14. Aşıdan sonra IVIG ne zaman verilir?

2 hafta sonra.

Sonuç

Kızamık aşısı, çocukları ve toplumu kızamık hastalığının ciddi etkilerinden korumanın en etkili yoludur. Aşının düzenli uygulanması, bireysel ve toplumsal bağışıklık sağlanmasında kritik bir rol oynar. Çocuğunuzun aşı takvimine uygun olarak kızamık aşısını yaptırmanız, onun sağlıklı bir yaşam sürmesine ve kızamığın toplum içinde yayılmasını önlemeye yardımcı olur. Aşı hakkında herhangi bir sorunuz veya endişeniz varsa, bir sağlık uzmanına danışmanız önemlidir.