Besin alerjisi yaygın görülen bir durumdur ve bu durum gittikçe de yaygınlık göstermeye devam etmektedir. Besin alerjileri ile birlikte besin intoleransı da gittikçe yaygınlaşan bir durumdur. Çoğu zaman besin alerjisi ve besin duyarlılığı birbirine karıştırılır. Ancak iki durum temel olarak birbirinden farklı durumlardır. Besin alerjisinde, vücudun bağışıklık sistemi genellikle zararsız bir maddeyi zararlı olarak algılar ve tehlike altında olduğunu düşünerek bu durum ile savaşır. Zararlı madde ile savaşmak için bağışıklık sistemi antikor ve histamin gibi kimyasallar üretir. Bu durumunu sonucun da bazı belirtiler ortaya çıkar. Besin duyarlılığı ise tamamen sindirim sistemi ile alakalı bir durumdur. Besin alerjisinin çok şiddetli belirtileri olabilir ve besin alerjileri ciddi hayati riskler oluşturabilir. Ancak besin duyarlılığının ciddi belirtileri ve riskleri olmaz. Besin intoleransı daha çok rahatsız edici durumları içerir ve hayati risk oluşturmaz.
Besin İntoleransının Nedenleri Şunları İçerir:
- Bir yiyeceği tamamen sindirmek için gerekli olan enzim yokluğu. Bu duruma laktoz intoleransı örnek olarak verilebilir.
- Huzursuz bağırsak sendromu. Kronik olan bu durum, kramp, kabızlık ve ishale neden olabilir.
- Gıda katkı maddelerine duyarlılık. Örneğin, kurutulmuş meyveleri, konserve ürünleri ve şarabı korumak için kullanılan sülfitler hassas kişilerde astım ataklarını tetikleyebilir.
- Tekrarlayan stres veya psikolojik faktörler de besin intoleransına neden olabilir.
- Çölyak hastalığı; bağışıklık sistemini içerdiği için gerçek bir gıda alerjisinin bazı özelliklerine sahiptir. Semptomlar genellikle gastrointestinal sorunları ve ayrıca eklem ağrısı ve baş ağrısı gibi sindirim sistemiyle ilgisi olmayanları içerir. Bununla birlikte, çölyak hastalığı olan kişilerde anafilaksi riski yoktur. Bu kronik sindirim durumu, buğday ve diğer tahıllarda bulunan bir protein olan gluten tüketilerek tetiklenir.
- Gluten duyarlılığı; bazı kişilerde çölyak hastalığından ve buğday alerjisinden bağımsız olarak gluten duyarlılığı gelişebilir. Gluten duyarlılığında, gluten içeren bir besin tüketildikten sonra birtakım sindirim sorunları yaşanabilir.
Kafein veya diğer kimyasallar besin duyarlılığına neden olabilen maddelerdir.
Besin duyarlılığında vücut bazı besinler sindiremez. Bu durumdan kaynaklanan bazı belirtiler ortaya çıkar.
Besin duyarlılığının yaygın belirtileri şunlardır:
- Gaz ve şişkinlik,
- İshal,
- Kabızlık,
- Kramplar,
- Mide bulantısı…
Besin Duyarlılığı Teşhisi
Belirli bir besini tükettikten sonra bazı rahatsız edici durumlar yaşayabilirsiniz. Yaşadığınız bu belirtiler alerjiniz olduğu düşüncesini aklınıza getirebilir. Besin duyarlılığının belirtileri besin alerjisinin belirtileri ile benzerlik gösterir. Bu sebeple alerjiniz olduğunu düşünmeniz olağan bir durumdur. Besin duyarlılığının belirlenmesinde doktorunuz diğer hastalıkları dışlayacak testler uygulayacaktır. Şikayetlerinize neden olabilecek hastalıklar dışlandıktan sonra alerji uzmanınız, besin alerjisi durumlarını da dışlamak için bir dizi test yapabilir. Besin intoleransınız varsa, sizde duyarlılığa neden olan besini tüketmemeniz bu durumunun tekrar etmemesini sağlayacaktır. Besin hassasiyetinizle ilgili bir beslenme uzmanı ile görüşmeniz size yarar sağlayacaktır. Beslenme uzmanınız uzak durmanız gereken besinler konusunda size yardımcı olacaktır. Ayrıca sağlıklı bir beslenme listesi de oluşturacak olan diyetisyeniniz, alternatif besinler ile herhangi bir vitamin, protein ya da mineral kaybı yaşamanızın önüne geçecektir.