Belli bir mevsimde ortaya çıkan alerji mevsimsel alerji (alerjik rinit) olarak adlandırılır. Mevsimsel alerji, halk arasında “saman nezlesi” olarak da bilinir. Mevsimsel alerji, bağışıklık sisteminiz polen gibi dışarıdaki bir alerjene aşırı tepki verdiğinde ortaya çıkar. Alerjen, alerjik reaksiyonu tetikleyen bir şeydir. En yaygın alerjenler, ağaçlar, otlar ve yabani otlar gibi rüzgarla polenlenmiş bitkilerden elde edilen polenlerdir. Alerjik rinit, hapşırma ve burun akıntısı gibi bir grup semptomdur. Genel olarak, alerjik rinit semptomları, bir alerjenin küçük parçacıklarını soluduğunuzda veya daha az yaygın olarak alerjiniz olan yiyecekleri yediğinizde başlar. Bağışıklık sisteminiz normalde zararsız olan bu maddeyi tehlikeli olarak algılar ve bu nedenle onunla savaşmak için histamin üretir. Bu bağışıklık reaksiyonu semptomlarınızı tetikleyen şeydir. Alerjenler tipik olarak çevrede doğal olarak bulunanlar olduğu için semptomlar genellikle kalıcıdır veya hatta sabittir. İlgili alerjenlere bağlı olarak, alerjik rinit mevsimsel olabilir veya yıl boyunca devam edebilir. Mevsimsel alerjiler kış aylarında daha az görülür, ancak yıl boyunca alerjik rinit yaşamak mümkündür. Farklı bitkiler, yılın farklı zamanlarında kendi polenlerini yayarlar. Alerji tetikleyicilerinize ve nerede yaşadığınıza bağlı olarak, birden fazla mevsimde mevsimsel alerji yaşayabilirsiniz. Küf veya evcil hayvan tüyleri gibi iç mekan alerjenlerine de tepki verebilirsiniz.
Mevsimsel Alerji Belirtileri
Mevsimsel alerjilerin semptomları şiddetli ya da hafif seyredebilir. En yaygın belirtiler şunlardır; hapşırma, burun akıntısı, tıkalı burun, sulu ve kaşıntılı gözler, kaşıntılı sinüsler, boğaz veya kulak kanalları, kulak tıkanıklığı, geniz akıntısı. Bu belirtilerin yanı sıra, baş ağrısı, nefes darlığı, hırıltılı solunum, nefes darlığı, öksürme gibi yaygın olmayan belirtiler de vardır. Mevsimsel alerjisi bulunan bazı kişilerde astım da bulunabilir ve bu alerji durumu astım ataklarını da tetikleyebilir. Mevsimsel alerjinin yaygın tetikleyicileri mevsimden mevsime farklılık gösterebilir. İlkbahar mevsimindeki alerjilerin çoğuna ağaçlar yol açar. Örneğin huş ağacı, mevsimsel alerjisi olan birçok kişinin tepki gösterdiği alerjenleri etrafa yayar. Yaz aylarında mevsimsel alerjik reaksiyonlara neden olan bitki genelde çavdar otu ve timothy otu gibi otların yanı sıra bazı yabani otlardır. Sonbahar aylarında yakup otu bitkileri yaygınlaşır. Yakup otu polenleri çok yaygın bir alerjendir ve bu alerjenden kaynaklanan reaksiyonların semptomları şiddetli olabilir. Polenlerini sonbahar aylarında bırakan ve alerjik reaksiyonu tetikleyen diğer bitkiler arasında ise ısırgan otu, kuzukulağı ve pelin gibi çeşitli bitkiler gelir. Kış aylarında çoğu dış mekan alerjenleri uykuda kalır. Sonuç olarak soğuk hava mevsimsel alerjisi bulunan birçok insanı rahatlatır. Ancak aynı zamanda iç mekanlarda daha çok zaman geçirilmesi mevsimsel alerjisi olan kişilerin iç mekanlarda bulunan alerjenlerden etkilenmesine de yol açabilir. Örneğin; evcil hayvan tüyleri, mantar, küf, toz akarları ya da hamamböceği gibi ev içi alerjenlere tepki verebilirsiniz.
Mevsimsel Alerjinin Teşhisi Ve Tedavisi
Mevsimsel alerji belirtilerinden birine ya da birkaçına sahipseniz bir alerji uzmanı ile görüşmeniz hayat kalitenizi arttırmanıza katkı sağlayacaktır. Hapşırma, burun tıkanıklığı, kaşıntı gibi rahatsız edici etkileri olan bu durum bir uzman yardımı ile üstesinden kolaylıkla gelinebilir bir hal alır. Doktorunuz alerjinizin detaylarını bulmak için bir dizi test yöntemi kullanabilir. Alerjen maddeyi saptamak alerjik reaksiyon olasılığını minimize ya da yok etmede en etkili yol olmaktadır. Mevsimsel alerjinin teşhisi diğer alerjik reaksiyonlara göre daha kolay olmaktadır. Alerjistiniz kapsamlı tetkiklerle sorunun kökenine inerek tedavi planınızı oluşturabilir. Semptomlarınızın nedeni belirlendikten sonra oluşturulan tedavi planı şunları içerebilir; alerji iğneleri (immünoterapi), dilaltı tabletler, burun spreyleri, antihistaminikler, dekonjestanlar. İmmünoterapi polene bağlı mevsimsel alerjiyi tedavi etmenin en iyi yollarından biridir. Bu enjeksiyonlar sizi zamanla alerjeninizin kademeli olarak artışına maruz bırakır, bu nedenle hapşırma, burun tıkanıklığı ya da kaşıntılı sulu gözlere tepki vermektense onu tolere etmeyi öğrenirsiniz. Aynı zamanda alerji uzmanınız, polen sayısının yüksek olduğu zamanlarda dışarıda geçirdiğiniz zamanı en aza indirmek gibi alerjenlerden kaçınabileceğiniz stratejiler geliştirmenize de yardımcı olabilir.