Alerjik reaksiyonlar; gittikçe yayılan ve çeşitlilik gösteren rahatsızlıklardır. Çok sayıda alerji çeşidi arasında kulağa garip gelen alerjiler de bulunur. Soğuk alerjisi de ilk etapta tuhaf görünebilir. Soğuk alerjisi yani soğuk ürtiker, soğuğa maruz kaldıktan birkaç dakika sonra ortaya çıkan cilt reaksiyondur. Etkilenen bölgede kaşıntı gelişir. Soğuk ürtikeri olan kişiler çok farklı semptomlar yaşarlar. Bazılarının soğuğa karşı küçük reaksiyonları varken, diğerlerinin şiddetli reaksiyonları vardır. Bu rahatsızlığı olan bazı insanlar için soğuk suda yüzmek çok düşük kan basıncına, bayılmaya veya şoka neden olabilir. Soğuk ürtiker en yaygın olarak genç erişkinlerde görülür.
Soğuk Alerjisi Belirtileri
Soğuk alerjisinin belirtileri soğuğa maruz kaldıktan kısa süre içinde ortaya çıkar. Belirtilerin şiddeti kişiden kişiye farklılık gösterebilir.
Soğuk alerjisinin belirtileri şu durumları içerebilir:
- Soğuğa maruz kalan cilt bölgesinde geçici kırmızımsı, kaşıntılı lekeler (kurdeşen),
- Cilt ısındıkça reaksiyonun kötüleşmesi,
- Soğuk nesneleri tutarken ellerin şişmesi,
- Soğuk yiyecek veya içecek tüketirken dudakların şişmesi,
Soğuk alerjisinin şiddetli reaksiyonları ise şunları içerir:
- Bayılmaya, kalp çarpıntısına, uzuvların veya gövdenin şişmesine ve şoka neden olabilen tüm vücut tepkisi (anafilaksi),
- Nefes almayı zorlaştırabilen dil ve boğazda şişme.
Soğuk ürtiker belirtileri, cildin hava sıcaklığında ani bir düşüşe veya soğuk suya maruz kalmasından hemen sonra başlar. Nemli ve rüzgarlı koşullar semptomların alevlenme olasılığını artırabilir. En kötü reaksiyonlar genellikle soğuk suda yüzmek gibi tam cilt maruziyetinde meydana gelir. Böyle bir tepki bilinç kaybına ve boğulmaya neden olabilir.
Soğuk Alerjisinde Risk Faktörleri
Soğuk ürtikere neyin neden olduğu tam olarak bilinememektedir. Bazı insanlar, kalıtsal bir özellik, bir virüs veya bir hastalık nedeniyle çok hassas cilt hücrelerine sahip gibi görünmektedir. Bu durumun en yaygın biçimlerinde soğuk, histamin ve diğer kimyasalların kan dolaşımına salınmasını tetikler. Bu kimyasallar kızarıklık, kaşıntı ve bazen tüm vücut (sistemik) reaksiyona neden olur.
Aşağıdaki durumlarda soğuk alerjisi geliştirme olasılığınız artabilir:
Genç yetişkinlerde; En yaygın tür, birincil edinilmiş soğuk ürtiker, en sık genç erişkinlerde görülür.
Altta yatan bir sağlık durumu olanlarda; daha az yaygın bir türdür, ikincil edinilmiş soğuk ürtiker de denir, hepatit veya kanser gibi altta yatan bir sağlık sorunundan kaynaklanabilir.
Bazı kalıtsal özellikleriniz var ise; nadiren soğuk ürtiker kalıtsaldır. Bu ailevi tip, soğuğa maruz kaldıktan sonra ağrılı sancılara ve grip benzeri belirtilere neden olur.
Soğuk Ürtikerin Teşhisi ve Tedavisi
Soğuk ürtiker, cilt üzerine beş dakika süreyle bir buz küpü konularak teşhis edilebilir. Soğuk ürtikeriniz varsa, buz küp çıkarıldıktan birkaç dakika sonra kabarık, kırmızı bir yumru (kovan) oluşur. Bazı durumlarda soğuk ürtiker, enfeksiyon veya kanser gibi bağışıklık sistemini etkileyen altta yatan bir durumdan kaynaklanır. Alerji uzmanınız altta yatan bir rahatsızlığınız olduğundan şüphelenirse kan testlerine veya başka testler de uygulayabilir. Bazı insanlarda soğuk ürtiker haftalar veya aylar sonra kendiliğinden geçebilir. Diğerlerinde ise daha uzun sürer. Durumun tedavisi yoktur, ancak tedavi ve önleyici adımlar yardımcı olabilir. Alerji uzmanınız antihistaminik ilaç kullanmanızı önerebilir. Bu ilaçlar soğuk alerjisinin belirtilerini hafifleterek rahatlamanıza yardımcı olacak ilaçlardır. Altta yatan bir sağlık sorunu nedeniyle soğuk ürtikeriniz varsa, bu durum için ilaçlara veya başka bir tedaviye de ihtiyacınız olabilir. Sistemik reaksiyon geçmişiniz varsa, doktorunuz yanınızda taşımanız gereken bir adrenalin oto enjektörü yazabilir.
Soğuk Alerjisinden Korunma Yolları
- Cildinizi soğuktan veya ani sıcaklık değişimlerinden koruyun. Yüzmeye gidecekseniz eğer önce elinizi suya daldırın ve vücudunuzu suya alıştırın.
- Boğazınızın şişmesini önlemek için buz gibi içeceklerden ve yiyeceklerden kaçının.
- Doktorunuz bir epinefrin oto enjektörü reçete ettiyse, ciddi reaksiyonları önlemek için yanınızda bulundurun ve bu ilacın son kullanma tarihine dikkat edin.
- Ameliyat olacaksanız, soğuk ürtikeriniz hakkında önceden cerrahınızla konuşun. Cerrahi ekip, ameliyathanede soğuğa bağlı semptomları önlemeye yardımcı olacak adımlar atabilir.