Genetik dışında çevrede bulunan ev tozu akarları, polenler, küfler, evcil hayvan epitelleri ve tüyleri gibi bir çok alerjenler, hava kirliliği, sık antibiyotik kullanmak, şişmanlık, hijyene çok önem vermek gibi bir çok neden astımın gelişmesinde önemli rol oynamaktadır. Astımın tek bir nedeni yoktur.

Çocuğumda astım (alerjik bronşit ) olup olmadığını nasıl anlarım? 

Sık tekrarlayan öksürük, hışıltı (hırıltı) ve nefes sıkışması astımın en önemli belirtileridir. Oyun oynadıktan sonra, koştuktan sonra, egzersiz yaptıktan sonra nefes sıkışması, hışıltı veya öksürük olması da astımın önemli bir belirtisidir.
Astımlı çocukların akciğerleri çok hassas olduğu için çok sık hasta olmakta ve sıklıkla gereksiz antibiyotik kullanmaktadırlar.

Aşağıdaki belirtilerden herhangi biri çocuğunuzda mevcutsa çocuğunuzda astım olabilir. Bu belirtiler şunlardır:

Çocuklarda astım teşhisi nasıl konuluyor?

Belirtileri olan çocukların “Çocuk Alerji ve Astım” uzmanlarınca değerlendirilmesi ve muayenesinin yapılmasından sonra astım düşünülüyorsa gerekli testlerin yapılması gerekir. Çocuklarda astımın %80-90’ı alerjik olduğu için ciltten alerji testi yapılması çok önemlidir. 6 yaşından büyük çocuklarda solunum fonksiyon testleri yapılır. Verilen nefeste NO testi yapılabilir. Gerekli olan durumlarda kan testleri ve ter testi yapılır. Bu sonuçlarla astım olup olmadığına karar verilmektedir. Testler ve çocuktaki belirtileri birlikte değerlendirip teşhis konulmasında deneyim çok önemlidir.

Alerji testleri neden önemlidir?

Ciltten alerji testinin yapılma tekniği ve yorumlanması yetişkinlerden farklıdır. Çocuklarda ciltten alerji testi astım teşhisinde, tedavi planında çok önemli bilgi vermektedir Bu nedenden dolayı alerji testinin “Çocuk Alerji ve Astım” uzmanları tarafından veya bu uzmanların gözetiminde yapılması çok önem taşımaktadır. Aksi taktirde astımı olmayanlara yanlış olarak astım ve astımı olanlara da astım olmadığı sonucuyla karşı karşıya kalabiliriz. Tedavi düzenlenmesinde de büyük hatalara neden olabilmektedir.

Alerji testi kaç yaşında yapılmaktadır?

Cilt alerjileri, egzama, gıda alerjileri gibi asıl sebebin gıda alerjisi olduğu düşünülen alerjik hastalıklarda 2-3. aydan itibaren alerji testi yapılabilmektedir. Astım ve alerjik nezle gibi daha çok polen, ev tozu akarı gibi nefes yoluyla alerji oluşturan alerjik hastalıklarda 1-2 yaşından sonra yapılması uygundur.

Ciltten alerji testi yerine kandan yaptırsam olur mu?

Kandan yapılan alerji testleri hem daha pahalı hem de ciltten yapılan testlere göre daha az güvenilirdir. Bu sebeple sadece ciltten alerji testini yapmaya engel durumlarda (cilt testini etkileyen ilaçların kesilememesi, ciltte yaygın alerjinin olması gibi) yapılabilir.

Çocuklarda astım tedavisi nasıl yapılıyor? Tedavisi var mı?

Astım tedavisi çocuklarda yüz güldürücüdür. Sebep olan alerjenden korunma, ilaç tedavisi ve bazı durumlarda aşı tedavisi dediğimiz immünoterapi yapılmaktadır.

Korunma Tedavisi: Özellikle neye alerji saptanmışsa o saptanan alerjenden kaçınmak çok önemlidir. Örneğin ev tozu akarına alerji saptanmışsa ev tozu akarlarına yönelik önlem alınmalıdır. Polenlere karşı alerji saptanmışsa da polenlere yönelik önlem alınmalıdır.

İlaç Tedavisi: Astımın derecesine çocuğun yaşına göre kullanılacak ilaç belirlenir. İlaç seçimi yapılırken çocuğa en az zarar veren ve en az ilaçla tedavi etmek çok önemlidir. Daha sonra kullanılacak ilacın doğru teknikle kullanılması çok önemlidir.

Çocuklarda astım ilaçları nasıl kullanılıyor?
Çocuklarda astım ilaçlarının doğru teknikle kullanılması çok önemlidir. Özellikle sprey veya buhar şeklindeki ilaçlar akciğerlere ulaşarak etki etmektedir. Bu nedenle doğrudan ağza sıkılmasıyla etkileri olmamaktadır. Çocuğun yaşına göre bazen hazne dediğimiz aracı tüpler kullanıyoruz. Bazen buhar aletleri kullanıyoruz. Bazen de büyük çocuklarda çok hızlı ve kuvvetli ilacı çekebilenlerde doğrudan nefes çekilerek kullanılan astım ilaçları kullanıyoruz. Bu nedenle çocuğun yaşı yeteneğine göre ilaçların hangilerinin verileceğine karar verilmesi çok önemlidir.

Aşı Tedavisi: İmmünoterapi yöntemlerinde dilaltı damla ve cilt altı enjeksiyon şeklinde uygulanabilmektedir. Aşı tedavisi çocuğun alerjik olduğu alerjenlere göre çocuğa özel hazırlanmaktadır. Bu nedenle hangi aşının yapılacağına karar verilmesi çok önemlidir. Aşı içinde kortizon bulunmaz. Sadece çocuğun alerjik olduğu alerjenler vardır. Örneğin polene alerjisi olan çocuğa yapılacak aşıda sadece polen vardır. Küçük dozlarda başlanarak çocuğun bu alerjene karşı tolerans geliştirmesi sağlanır. Aksi taktirde alerjenler akciğer ve burunda hasar oluşturmaya devam eder. İlaçlar oluşan hasarlanmayı düzeltirken aşı tedavisi hasarlanma oluşmasını engellemeye yöneliktir. Bir nevi hastalığın kaynağını yok etmektir. Astımlı çocuklarda ergenlikle birlikte 9-18 yaş arasında düzelme görülür. Ancak alerjisi çok yüksek olan çocuklarda bu düzelme yeterli olmamaktadır. Bu nedenle çocuk yaşta başlanacak aşı tedavisine özellikle alerjisi yüksek olan çocuklarda erken başlanılması önemlidir. Astım tedavisinde aşı tedavisinin başarısı oldukça yüksektir. Aşı tedavisinde hangi çocuğa aşı yapılacağı ve hangi karışımın uygulanacağı hakkında tek yetki sahibi olan uzmanlar çocuk alerji uzmanlarıdır. 

Astım teşhisi konulan çocuğumu nasıl takip ettirmeliyim?

Teşhisi konulduktan sonra ilk başlangıçta 2 ay arayla daha sonra belirli bir kontrol sağlandıktan sonra daha uzun aralıklarla takip edilmesi gerekiyor. Takip sırasında mutlaka kullandığınız ilaçları ve aracı hazne kullanıyorsanız hazneyi de doktora giderken yanınızda götürün. Çünkü doktorunuz bu ilaçları nasıl kullandığınızı görmek isteyebilir.

Çocuğumun astımının kontrol altında olduğunu nasıl anlarım?

Sık öksürük, hırıltı gibi belirtiler olmuyorsa ve koştuğunda öksürük, hırıltı ve nefes sıkışması olmuyorsa, nefes açıcı sprey veya buhar ihtiyacı olmuyorsa çocuğunuzun astımı kontrol altındadır. Doktorunuza kontrole gittiğinizde solunum testi ve özellikle de nefeste nitrik oksit seviyesi de normalse astımınızın kontrol altında olduğu kesinleşmiş olur.