Köpek beslemek isteyen birçok aile var. Bazı ailelerin alerjik hastalığı olan çocuklarının olması veya kendilerinde alerjik bir hastalık olması nedeniyle alerji yapmayan köpek cinsi araştırıyor. Özellikle evde alerjik astım, alerjik nezle ve egzaması olanlar bu konuda biraz tedirgin. Bu nedenle de internetten alerji yapma olasılığı düşük olan köpek edinmeye çalışıyor. Köpek alerjisi nedir, belirtileri, teşhisi, tedavisi nedir? Köpek alerjisi olanlar için alerji aşısının faydası olur mu? Peki alerji yapmayan köpek var mı? Bu konuyu sizler için yazdık. 

Köpek alerjisi nedir?

Köpekle temas edilmesinden sonra burun akıntısı, kaşıntı, hapşırma, gözlerde sulanma, kaşıntı, nefes darlığı hırıltılı solunum gibi belirtilerin ortaya çıkmasına köpek alerjisi denir.  Köpek alerjisi, iş, okul,  günlük hayatınızı ciddi şekilde etkiler. Ortamda köpek bulunmasa bile daha önce köpek bulunduğu ortamlarda, özellikle kapalı ortamlarda, köpek alerjenine maruz kalma olasılığı olduğundan sürekli alerji semptomları devam edebilir.

Köpek Alerjisi Belirtileri Nelerdir?

Köpek alerjisi bağlı oluşan şikayetler, bireyin duyarlılığına ve köpek  alerjenlerine maruz kalma düzeyine bağlı olarak hafif ile ağır arasında değişir. Bu şikayetler, alerjik kişilerin maruz kaldıktan sonra semptomların ne kadar çabuk gelişeceğini de etkileyebilir. Köpeğe hassasiyeti çok fazla olan kişilerde köpeğe dokunarak veya köpek bulunan bir eve girdikten birkaç dakika içinde, nefes darlığı hırıltı göz kapağında dudakta şişlik veya döküntü gibi belirtiler görülebilir.

Solunum yolu alerjisi nedeniyle kliniğe gelen yetişkinlerin % 27’sinin köpeğe karşı duyarlı oldukları bildirilmektedir. Alerjik astımın en sık nedenleri arasında ev tozu mite ve polenlerden sonra 3. sıradaki neden evcil hayvanlara karşı gelişen alerjiler yer alır.

Köpek Alerjisi belirtileri şunları içerebilir:

• Hapşırma veya burun akıntısı tıkanıklık ve kaşıntısı ile kendini gösteren alerjik rinit,
• Yüzde sinüslerin olduğu yerlerde ağrı (burun tıkanıklığından kaynaklanan),
• Öksürme, göğüs sıkışması, nefes darlığı ve hırıltı ile kendini gösteren astım,
• Gözlerde sulanma, kızarıklık ve kaşıntı ile kendini gösteren alerjik rinit,
• Deri döküntüleri ürtiker ve anjiyoödem,
• Bir köpek tarafından yalandıktan sonra ciltte kızarıklık.
• Köpeğe alerjisi olan çocuklar, yukarıdaki belirtilere ek olarak sıklıkla egzama geliştirirler. Egzama cildin ağrılı bir iltihabıdır.

Bazı kişilerde köpek tarafından yalanmak veya çizilmek, döküntü veya ürtiker anjioödem gelişmesine neden olabilir.

Köpek Alerjisine Bağlı Astım ve Alerjik Rinit

Köpek alerjenine doğrudan veya dolaylı olarak maruz kalma, bireyleri hassaslaştırır, sonuçta bu alerjenlere maruz kalmak alerjik rinit ve alerjik astımın alevlenmesine neden olur. Köpek olmayan hanelerden gelen duyarlı çocuklar, yüksek düzeyde köpek sahipliği olan sınıflara yerleştirildiklerinde genellikle alerjik semptomlarda kötüleşme yaşarlar. Bir tatilden döndükten sonra okulun ilk 2 haftasında görülen astımla ilişkili ilaç kullanımının artması, hayvan alerjisine bağlanıyor. Kedi ve köpek sahipliği düşük olan sınıflardaki çocuklar bu fenomeni göstermezler.

Köpek Alerjisinin Nedenleri

En önemli neden genetik yatkınlıktır. Anne veya babada alerjik hastalık varsa çocukta alerjik hastalık olma olasılığı çok yüksektir. Köpek alerjisi özellikle astım, alerjik nezle ve egzaması olanlarda daha fazla oranda görülmektedir. Diğer hayvanlara karşı alerjik olanlarda köpek alerjisi gelişme olasılığı da çok yüksektir.

Yaşamın ilk yılında köpek olması, 18 yaşında köpek alerjenlerine duyarlılığı azaltmaktadır.

Köpek Alerjisine Neden Olan Alerjenler

Evcil hayvan tüyüne alerji dünya çapında alerjik astımın en önemli nedenlerinden biridir. Köpeklerin alerjenleri; deri döküntüleri, tükürükleri, idrarları ve tüylerinde bulunmaktadır. Köpek alerjenleri yatak döşemeleri ve halılarda bulaşmış olarak da bulunabilir. Köpeğin başlıca alerjenleri Can f 1, 2,3,4,5,6,7’dir. En önemli alerjenleri Can f1, Ca f 3, Caf 4 ve Can f 6’dır. Can f 3 ve Can f 6 astım ve alerjik nezle gelişmesi için risk oluşturmaktadır.

Erkek Köpekler Dişi Köpeklere Göre Daha Alerjiktir

Can f 5 alerjeni erkek köpeklerin idrarında bulunur. Can f 5 alerjeni dişi köpeklerde bulunmaz.

Köpeğe Alerjiniz varsa diğer hayvanlara alerji gelişme potansiyeliniz yüksektir

Bir evcil hayvana alerjisi olan kişilerin % 75’inde 14 kat daha fazla oranda diğer hayvanlara da duyarlı olma olasılığı vardır. Bu nedenle bir evcil hayvana karşı alerjiniz varsa beslemek istediğiniz hayvana alerjim yok diye sevinmeyin. Çünkü ilerde alerji geliştirme potansiyeli çok yüksektir.

Köpek alerjenleri her yerde olabilir

Köpek bulunan evlerde köpek alerjen seviyeleri önemli ölçüde daha yüksek olsa da,  okullar, sinemalar, motorlu taşıtlar, uçaklar ve hastaneler gibi köpekleri barındırmayan ortamlarda da bu alerjenler mevcuttur.

Köpeğe alerjisi olan çocukların evde köpek olmamasına rağmen köpek alerjeniyle karşılaşmasına bağlı alerji belirtileri ortaya çıkabilmektedir. Bunun nedeni köpeği olan çocuklarla okulda temas edilmesi veya birçok ortamda köpek alerjenlerinin olmasından kaynaklanmaktadır. Bu nedenle köpek ve diğer evcil hayvan alerjenlerinin birçok ortamda olabileceği bilinmelidir.

Köpek Alerjisi Teşhisi Nasıl Yapılır?

Kedi ve köpekler çok sevimlidir fakat kedi ve köpek sevdiğinizde burun akıntısı hapşırma nefes darlığı hırıltı gibi şikayetlere yol açıyorsa kedi ve köpek alerjiniz olabilir. Alerjiniz olduğundan kuşkulanıyorsanız, doğru tanı ve tedavi için bir alerji uzmanına başvurmanız gerekir.

Kedi ve köpek ile temas veya kedi ve köpeğin bulunduğu ortamlarda şikayetiniz olması son derece önemlidir. Bu şikayetlerin kedi ve köpeğe bağlı olduğunu bulmak için alerji hekimleri tarafından alerji testlerinin yapılması gerekir. Köpek alerjisi teşhisi zahmetlidir. Kendi kendine köpeğe alerjisi olduğunu bildirenlerin % 27’sinde köpek alerjisi olmadığı ortaya çıkmıştır.

Alerji Deri Testi

Köpek alerjisi için yapılan deri testinde kabarıklığın 10 mm’den fazla olması durumunda köpeğe alerji olma durumu % 80’dir. Deri testiyle köpek alerjisi teşhisinin konulması testte kullanılan solüsyonların kalitesine göre farklılıklar göstermektedir. Deri testlerinde kullanılan solüsyonları inceleyen bir çalışmada köpek alerjenleri arasında 20 kat bir değişim görülmüştür. Köpek alerjenleri Can f 1 ve Can f 2 özütler arasında büyük ölçüde farklılıklar saptanırken % 20 oranında deri testi solüsyonlarında tespit edilemeyen seviyeler tespit edilmiştir. Bu nedenlerden dolayı sadece deri testiyle köpek alerjisi olup olmadığı ortaya çıkmayabilir.

Serum spesifik IgE Testi

Köpek alerjisi şüphesi olan kişinin tıbbi geçmişi ve deri testi sonucu çelişkili olduğunda, cilt testleri yapılamadığında, tanıyı desteklemek için ve immünoterapi öncesi serumda köpeğe spesifik IgE testi yapılabilir.

Köpek Alerjisi Teşhisinde Moleküler Alerji Testi

Köpek alerjisi teşhisinde moleküler alerji testi bize çok faydalı bilgiler verebilir. Alerjinin köpeğe mi bağlı, yoksa kedi veya at tüyü alerjisine bağlı çapraz reaksiyona mı bağlı olduğunu ortaya çıkarabilir. Ayrıca testte saptanan moleküllere göre alerji belirtilerine neden olup olmayacağı, hangi moleküllerin pozitif olması durumunda köpekle temasla alerji belirtilerinin ortaya çıkacağı da belirlenebilir. Köpeğin cinsiyetinin de önemi vardır. Bazen erkek köpekler alerjiye neden olabilirken dişi köpekler alerjiye neden olmayabilmektedir. Moleküler alerji testi ayrıca alerjik nezle ve astım riski hakkında da bize bilgi vermektedir. Moleküler alerji testinin alerji uzmanlarınca yapılması ve değerlendirilmesi doğru teşhis ve tedavi için çok önemlidir. Bu nedenle sadece moleküler alerji testinin alerji uzmanlarınca yapılması ve değerlendirilmesi gereklidir. Moleküler alerji testiyle alerji aşısında hangi alerjenlerin kullanılması gerektiği ortaya çıkabilmektedir. Kedi ve köpeğe alerjisi olan bir kişide alerjenin nedeni kedi olabilir ve köpekteki alerji çapraz reaksiyon nedeniyle belirtiler oluşabilir. Bu  durumda moleküler alerji testiyle gerçek alerji ortaya çıkarılarak alerji aşısının içine hangi alerjenin konulacağı ortaya belirlenebilir. Bu testle köpek alerjisinin gerçek alerji mi, çapraz reaksiyondan mı kaynaklandığı ve şiddetinin ne seviyede olduğu ortaya çıkarabilir.

Evcil Hayvanlara Alerjiniz Şiddetli Astımın Belirteçleri Olabilir

Kediler, köpekler ve atlara karşı özel IgE yüksek seviyede ise, her üç hayvana birden hassasiyet mevcutsa; şiddetli astım olduğu düşünülebilir.

Evcil Hayvan Alerjisi Olanlar Nasıl Tedavi Edilir?

Evcil hayvan alerjisini tedavi etmenin en etkili yolu, evcil hayvanı evden çıkarmaktır; ancak hastalar ve aileleri, bunu genellikle reddederler. Bu, hastaları evcil hayvanlarını evlerinden çıkarmaya ikna etmenin zorluğunu açıklar.

Yayınlanmış hiçbir literatür “hipoalerjenik” kedi ve köpeklerin var olduğunu göstermediğinden, evcil hayvan sahiplerinin alerjenik tehlikeye maruziyetlerini azaltmak için etkili yaşam tarzı değişiklikleri uygulaması gerekir.

Köpeği evden göndermek

Köpek alerjisi olan bir birey için ilk seçenek, evcil hayvanı ya ondan vazgeçerek ya da dışarıda tutarak evden çıkarmaktır, ancak bu öneri çoğu zaman bazı veteriner hekimler tarafından teşvik edilmez ve evcil hayvan sahipleri tarafından da buna uyulmaz. Ek olarak, bir evdeki genel alerjen konsantrasyonu, bir evcil hayvanın çıkarılmasıyla muhtemelen azalacak olsa da, seviyeler, alerjik duyarlılığı önleyecek kadar yeterince azalmayabilir. En az 6 ay evin içindeki alerjenler mevcut olabilir.

Evin Temizliği

Diğer bir strateji, kapsamlı ev temizlik rejimlerini, yatakların üstünü örtmeyi, evdeki halıların kaldırılmasını ve sıkı dokunmuş antialerjik yatak ve yastık kılıfların kullanılmasını içerir. Bununla birlikte, bu tür müdahalelerin uygulanması gerçekçi değildir, pahalıdır ve klinik faydalar düşük olabilir.

Evcil hayvanın yatak odasına girmesi önlenerek alerjen içermeyen bir odanın olması sağlanabilir.

HEPA filtreli hava temizleyici kullanımı hayvan epiteline maruz kalmanın azaltılması için etkili bir önlem olabilir.

Kuvvetli vakum özelliği olan ve HEPA filtreli elektrik süpürgesi önerilebilir.

Evcil hayvanı olan kişilerle temasın azaltılması önerilebilir

Sodyum hipoklorit ve tannik asit gibi kimyasallar ile ev temizliği yapılmalıdır.

Köpeğin Yıkanması

Düzenli olarak bir kedi veya köpeği yıkamak, evcil hayvanın barındırdığı alerjen miktarını azaltır. Bununla birlikte, düzenli banyo yaparak alerjen seviyelerini düşürmenin yararlı etkileri köpeklerde alerjen yükünün hızlı bir şekilde birikmesi daha az olması nedeniyle kedilere göre daha yüksektir. Haftada en az 1 kez yıkamak köpek alerjeninde azalma yaptığı saptanmasından dolayı önerilebilir. Ancak bu durumu veteriner hekiminize danışarak uygulamanız gerekir.

Hipoalerjenik Köpek Yoktur

“Hipoalerjenik” bir hayvan kavramı bilimsel kanıtlarla desteklenmemektedir; bu nedenle, evcil hayvan tüyü alerjisini önlemeye yönelik daha yerleşik uygulamaların uygulanması düşünülmelidir. Aslında alerji yapmayan köpek yoktur sadece pazarlama taktiği ile daha yüksek ücretlerle köpekler satılmaktadır.

İlaç tedavisi

• Antihistaminiklerin; alerjik nezlede görülen nezle, burun kaşıntısı ve hapşırma gibi belirtilere faydası olacaktır. Gözlerde sulanma ve kaşıntıya faydası olacaktır.
• Burun spreylerinin özellikle burun tıkanmalarına faydası olacaktır
• Dekonjestanlar burun tıkanmasına faydası olabilir.

Köpeğe Alerjiniz varsa Alerji Aşısıyla Köpeğinizle Yaşayabilirsiniz

Köpek alerjileri, alerji aşıları ile tedavi edilebilir. Aşı tedavisi ile alerjinizden kurtulabilirsiniz ve köpeğinizden uzak durmak zorunda kalmazsınız. Alerji aşıları enjeksiyon ve dil altı olmak üzere iki şekilde uygulanmaktadır. Ülkemizde sadece enjeksiyon uygulaması yapılmaktadır. Alerji aşısının gerekliliğine ve tedavisine bir alerji uzmanının karar vermesi gerekir. Alerji uzmanları, alerjilerin teşhisinde ve tedavisinde en yetkili kişilerdir.

Alerji aşısı uygulanacaksa eğer aşının daha verimli bir şekilde uygulanması için moleküler alerji testi kullanılabilir.  Moleküler alerji testi bileşene dayalıdır ve alerjinin bileşenini saptayarak gerçek nedenini ortaya koyar. Bununla birlikte çapraz reaksiyonu da dışlayarak alerjinin gerçekliğini ortaya koyar ve etkili bir tedavi almanızı sağlar.

Alerji aşı tedavisi uzun süreli bir tedavidir. Aşı ilk uygulandığı haftada bir uygulanır daha sonra bu süre ayda bire düşer. Vücudu kademeli olarak alerjen maddeye alıştırmayı hedefleyen alerji aşılarında başarı oranı oldukça yüksektir. 12 ay içinde başarılı olmayan tedavi kesilir. Alerji aşısı ile köpek alerjinizden kurtulup, köpeğinizle yaşamaya devam edebilirsiniz.