Güneş alerjisi, genellikle güneş ışığına maruz kalan ciltte kaşıntılı kırmızı bir kızarıklığın meydana geldiği bir dizi durumu tanımlamak için kullanılan bir terimdir. Güneş alerjisinin en yaygın şekli, güneş zehirlenmesi olarak da bilinen polimorfik ışık püskürmesidir. Bazı kişilerin kalıtsal bir güneş alerjisi vardır. Bazı kişilerde ise yalnızca bir ilaç veya yabani yaban havucu veya misket limonu gibi bitkilere cilt maruziyeti gibi başka bir faktör tarafından tetiklendiğinde semptomlar geliştirir. Hafif güneş alerjisi vakaları tedavi olmaksızın düzelebilir. Daha şiddetli vakalar steroid kremler veya haplar ile tedavi edilebilir. Şiddetli güneş alerjisi olan kişilerin önleyici tedbirler alması ve güneş koruyucu giysiler giymesi gerekebilir.
Güneş Alerjisi Belirtileri
Güneş alerjisinin belirtileri kişiden kişiye farklılık gösterebilir. Bu farklılık alerjiye neyin sebep olduğuna bağlı olarak da değişkenlik gösterebilir. Güneş alerjisinin belirtileri güneşe maruz kalındığında ortaya çıkar. Bu belirtiler genellikle dakikalar içinde meydana gelir.
- Kızarıklık,
- Kaşıntı veya ağrı,
- Kabarık yamalarla birleşebilen küçük çıkıntılar,
- Ölçeklenme, kabuklanma veya kanama,
- Kabarcıklar veya kurdeşen.
Güneş Alerjisinde Risk Faktörleri
Bazı ilaçlar, kimyasallar ve tıbbi durumlar güneşe daha duyarlı hale getirebilir. Güneş alerjisinin nedeni tam olarak belli değildir ancak kalıtsal özelliklerin bu alerjide etkisi olduğu söylenebilir. Güneş alerjisinde risk faktörleri şunlardır:
Belirli maddelere maruz kalma: Cildiniz bir maddeye ve ardından güneş ışığına maruz kaldığında bazı cilt alerjisi semptomları tetiklenir. Bu tür bir reaksiyondan sorumlu yaygın maddeler arasında kokular, dezenfektanlar ve hatta güneş kremlerinde kullanılan bazı kimyasallar bulunur.
Bazı ilaçları kullanmak: Tetrasiklin antibiyotikler, bazlı ilaçlar ve ketoprofen gibi ağrı kesiciler dahil olmak üzere bir dizi ilaç cildin güneş yanığını daha hızlı hale getirebilir.
Başka bir cilt rahatsızlığına sahip olmak: Dermatite sahip olmak, güneş alerjisi olma riskinizi artırır.
Güneş alerjisi olan kan akrabalarının olması: Güneş alerjisi olan bir kardeşiniz veya ebeveyniniz varsa güneş alerjiniz olma olasılığınız daha yüksektir.
Güneş Alerjisi Teşhisi
Çoğu durumda, doktorlar güneş alerjisini sadece cilde bakarak teşhis edebilirler. Ancak alerji uzmanınız teşhisi doğrulamak için bazı test ve yöntemler kullanabilir. Bu testler şöyle detaylandırılabilir:
Ultraviyole (UV) ışık testi: Foto testi olarak da adlandırılan bu muayene, cildinizin özel bir lamba türünden gelen farklı ultraviyole ışık dalga boylarına nasıl tepki verdiğini görmek için kullanılır. Hangi tür UV ışığının bir reaksiyona neden olduğunu belirlemek, sahip olduğunuz güneş alerjisinin belirlenmesinde yardımcı olabilir.
Photopatch testi: Bu test, güneş alerjinizin güneşe çıkmadan önce cildinize uygulanan hassaslaştırıcı bir maddeden kaynaklanıp kaynaklanmadığını gösterir. Testte, ortak güneş alerjisi tetikleyicilerinin aynı yamaları doğrudan cildinize, tipik olarak sırtınıza uygulanır. Bir gün sonra, bölgelerden biri bir güneş lambasından ölçülü miktarda ultraviyole ışın alır. Bir reaksiyon yalnızca ışığa maruz kalan alanda meydana gelirse, muhtemelen test edilen maddeyle bağlantılıdır.
Kan testleri ve deri örnekleri: Bu testler genellikle gerekli değildir. Bununla birlikte, doktorunuz belirtilerinizin güneş alerjisi yerine lupus gibi altta yatan bir durumdan kaynaklandığından şüphelenirse bu testlerden birini isteyebilir. Bu testlerle laboratuvarda daha ileri tetkik için kan numunesi veya deri numunesi (biyopsi) alınır.
Güneş Alerjisi Tedavisi
Tedavi, sahip olduğunuz güneş alerjisinin türüne bağlı olarak değişkenlik gösterir. Hafif vakalarda, belirtileri gidermek için birkaç gün güneşten kaçınmak yeterli olabilir. Ancak bazı vakalarda ilaç tedavisi gerekebilir. Kullanılan ilaçlar; kortikosteroid içeren kremler, reçetesiz olarak ve daha güçlü reçeteli formlarda mevcuttur. Şiddetli bir alerjik cilt reaksiyonu için doktorunuz, prednizon gibi kısa süreli kortikosteroid hapları reçete edebilir. Reçetesiz satılan ilaçları doktorunuza danışmadan kullanmamanız gereklidir. Şiddetli güneş alerjiniz varsa, doktorunuz cildinizin her bahar kademeli olarak güneş ışığına alışmasını da önerebilir. Fototerapide, vücudunuzun sıklıkla güneşe maruz kalan bölgelerine ultraviyole ışığı parlatmak için özel bir lamba kullanılır. Genellikle birkaç hafta boyunca haftada birkaç kez yapılır.
Güneş Alerjisinden Korunma
Güneş alerjiniz varsa veya güneşe karşı artan bir duyarlılığınız varsa, aşağıdaki adımları uygulayarak bir reaksiyonu önlemeye yardımcı olabilirsiniz:
- Yoğun saatlerde güneşten kaçının. 10: 00-16: 00 saatleri arasında güneşten uzak durmaya çalışın.
- Çok fazla güneş ışığına ani maruz kalmaktan kaçının. Birçok kişi ilkbahar veya yaz aylarında daha fazla güneş ışığına maruz kaldıklarında güneş alerjisi semptomlarına sahiptir.
- Cilt hücrelerinizin güneş ışığına uyum sağlaması için dışarıda geçirdiğiniz zamanı yavaş yavaş artırın.
- Güneş gözlüğü ve koruyucu kıyafet giyin. Uzun kollu gömlekler ve geniş kenarlı şapkalar cildinizi güneşe maruz kalmaktan korumaya yardımcı olabilir. İnce veya gevşek dokumaya sahip kumaşlardan kaçının – UV ışınları bunların arasından geçebilir.
- Güneş kremi kullanın. En az 30 SPF’li geniş spektrumlu bir güneş kremi kullanın. Güneş kremini bolca uygulayın ve her iki saatte bir yeniden uygulayın.
- Bilinen tetikleyicilerden kaçının. Bir ilaç veya yabani yaban havucu veya misket limonu ile temas gibi belirli bir maddenin cilt reaksiyonunuza neden olduğunu biliyorsanız, bu tetikleyiciden kaçının.