Kurdeşen Nedir? Ürtiker, halk arasında bilinen adıyla kurdeşen, cilt reaksiyonundan kaynaklanan kırmızı, kaşıntılı lekelerdir. Bu lekelerin boyutu değişkenlik gösterir. Çok küçük boyutlu bir kurdeşen olabilirken vücuda yayılan ve büyük boyutlarda da kurdeşen gelişebilir. Kurdeşen, vücudun belli alerjenlere reaksiyonu sonucu olarak ya da bazen de bilinmeyen nedenlerle, ciltte aniden ortaya çıkan, şişmiş, soluk, kaşınan kırmızı yumrulardır. Kurdeşen genel olarak kaşıntıya neden olur ancak aynı zamanda yanma ve batma hissine de neden olabilir. Yüz, dudaklar, dil, boğaz veya kulaklar olmak üzere vücudun çeşitli herhangi bir bölgesinde görülebilir. Kurdeşen belirtileri uzun süre devam edebilir. Altı haftadan uzun süren kurdeşenler, kronik kurdeşen olarak adlandırılır. Ayrıca sürekli tekrarlayan kurdeşenler de kronik kurdeşen olarak adlandırılır.
Kurdeşen Nedenleri
Ürtiker, vücut bir alerjene tepki gösterdiğinde ve cilt yüzeyinin altından histamin ve diğer kimyasalları saldığında ortaya çıkar. Histamin ve kimyasallar cilt altında iltihaplanma ve sıvının birikmesine neden olarak kabarmalara neden olur.
Kurdeşene neden olabilecek bazı tetikleyiciler şunlardır:
- Bazı ağrı kesici ilaçlar,
- Yüksek tansiyon için kullanılan bazı ilaçlar,
- Bazı besinler,
- Grip, soğuk algınlığı, hepatit B gibi bazı enfeksiyonlar,
- İdrar yolu ve boğaz ağrısı olmak üzere bazı bakteriyel hastalıklar,
- Bağırsak parazitleri,
- Aşırı sıcaklıklar veya sıcaklıktaki değişiklikler,
- Yüksek vücut ısısı,
- Toz akarları,
- Hamamböcekleri ve hamamböceği atıkları,
- Lateks,
- Polen,
- Isırgan otu, zehirli sarmaşık ve zehirli meşe gibi bazı bitkiler,
- Böcek ısırıkları ve sokmaları,
- Bazı kimyasallar,
- Tiroid hastalığı veya lupus gibi kronik hastalık,
- Güneş ışığına maruz kalma,
- Kaşıma,
- Egzersiz yapmak.
Bazı durumlarda kronik kurdeşen, tiroid hastalığı veya nadiren kanser gibi altta yatan bir hastalıkla ilgili olabilir.
Kurdeşen Belirtileri
Kurdeşen belirtileri bazı kişilerde şiddetli olabilirken bazı kişilerde daha hafif olabilir. Kurdeşenin başlıca belirtileri şunlardır:
- Vücudun herhangi bir yerinde görülebilen kırmızı ya da ten rengi kabartılar,
- Boyut olarak değişkenlik gösteren ve kaybolup tekrar beliren şeritler,
- Şiddetli boyutlara ulaşabilen kaşıntı,
- Dudaklarda, göz kapaklarında ve boğazda ağrılı şişlik,
*Kabartılar olarak bilinen şişlikler kızarıklık olarak ortaya çıkar, oval veya yuvarlak şekillidir. Bu kabartılar aşırı derecede kaşıntılı olabilirler.
*Kabartılar genellikle gruplar halinde, sıklıkla kollar, eller, parmaklar, bacaklar, ayaklar ve ayak parmakları dahil olmak üzere yüz veya ekstremitelerde oluşur.
*Bu kabarıklıklar normalde 24 saat içinde kaybolur ancak yenileri oluşabilir. Vücudun sadece bir bölümünde veya birkaç yerinde görünebilirler.
*Bazı durumlarda kurdeşen birkaç gün devam edebilir. Kronik kurdeşeni olan kişilerde aylarca veya yıllarca belirtiler görülebilir.
Kurdeşen ve Anjioödem Farkı
Deri yüzeyinin altındaki dokunun şişmesi olan anjiyoödem, kurdeşen ile karıştırılabilir veya bununla ilişkilendirilebilir. Ancak kurdeşen ve anjioödem birbirinden farklı şeylerdir. Alerjik reaksiyonlar, ilaçlar veya bazı enzimlerin kalıtsal eksikliğinden kaynaklanabilir. Aşağıdaki belirtiler anjiyoödemi gösterebilir:
- Gözlerde veya ağızda şişlik,
- Ellerin, ayakların veya boğazın şişmesi,
- Nefes almada güçlük, mide krampları veya göz zarının şişmesi.
Belirtilerinizi belirlemenin en iyi yolu, hem kurdeşen hem de anjiyoödemi teşhis edip tedavi edebilecek bir alerji uzmanıyla konuşmaktır.
Akut ve Kronik Kurdeşen
Kurdeşen, akut ya da kronik olabilir. Akut kurdeşen genel olarak en yaygın türdür. Akut kurdeşende belirtiler altı haftadan daha kısa sürer. Belirtileri tipik olarak yüz ve boynu, parmakları etkiler ancak vücudun çeşitli yerlerini de etkileyebilir.
Kronik ürtiker, 6 haftadan daha uzun süre devam eder. Kronik ürtikerin nedeni bağışıklık sistemi ile ilişkili olabilir ancak kronik ürtikerin nedeni tam olarak bilinmemektedir. Bazı durumlarda, tiroid hastalığı veya lupus gibi altta yatan bir otoimmün bozuklukla ilgili olabilir.