9. aydan sonra çocuğun temel besini olmaktan çıkan anne sütü 12-15 ay arasında, en geç 2 yaşında ve anne için uygun olan bir zamanda kesilmelidir. Anne sütü kesilirken ailenin diğer bireylerinin çocuk ile daha fazla ilgilenmesi ve anneye yardımcı olması gerekir.
1-5 Yaş Çocuğunun Beslenmesi İçin Öğütler
Çocuk 13-14 aylık olduktan sonra kendisi kaşık kullanmalıdır. Aile bireyleri ile sofraya oturan çocuğun ayrı bir tabağı olmalı ve neyi ne kadar tüketeceğine dikkat edilmelidir.
En sık yapılan hatalardan biri çocuğu yemek suyu ile beslemektir. Hiçbir besleyici değeri olmayan bu beslenme biçimi uygulanmamalıdır.
Bu dönemde de çocuklar günde 4 öğün beslenmeli, temel besin grupları:
a) Süt ve sütlü gıdalar,
b) Etler, yumurta ve baklagiller
c) Sebze ve meyveler,
d) Unlu ve nişastalı besinler yeterli ve dengeli olarak tüketilmelidir.
1-5 Yaş çocuğu için dengeli bir beslenme listesi şu şekilde olmalıdır:
1) Her gün en az 1 su bardağı süt veya yoğurt verilmelidir. Çünkü bu besinler kemik gelişimi için önemli olan KALSİYUM’un en iyi kaynağıdır. İki kibrit kutusu peynirde bir bardak sütteki kadar kalsiyum vardır.
2) Vücutta kan yapımında görevli olan DEMİRin en iyi kaynağı olan tavuk, balık, yumurta ve kuru baklagillerin bir veya birkaçından en az iki porsiyon bulunmalıdır. Yumurta, düzenli et yiyen çocuklara gün aşırı, diğerlerine her gün verilebilir. Yumurta rafadan veya katı pişmiş olarak sandviç içinde veya omlet şeklinde de tüketilebilir.
1 porsiyon et= 2 köfte veya 3-4 silme yemek kaşığı kuru baklagiller (mercimek, bakla, kuru fasulye).
3) Meyve ve sebzeler, VİTAMİNLER açısından zengindir, ayrıca kalsiyum ve demir emilimine de yardımcıdır. Bu başta çocuklara 3-4 porsiyon sebze ve meyve verilmelidir. Ancak çocuklar özellikle sebzeler konusunda çok seçicidir. Bu nedenle sebzelerin çorbalar, pilav, makarna, börek ve köfteler içine doğrudan konması veya yine pilav, makarna köfte yanında ek olarak verilmesi sebzelerin daha zevkli ve kolay yenmesini sağlayabilir.
Meyvelerin kabuklu olarak yenmesi bu yaş grubunda sık rastlanan kabızlık sorunun önlenmesine yardımcı olur.
1 porsiyon sebze=5-6 silme yemek kaşığı sebze yemeği,
1 porsiyon meyve= 1 orta boy meyve=3/4 su bardağı meyve suyu.
4) Vücudun esas ENERJİ kaynağı olan ekmek ve unlu nişastalı yiyeceklerden günde en az 6 porsiyon yenmesi gerekmektedir. Belirlenen bu miktarın 3 porsiyonu 3 dilim ekmek, diğerleri, çorba, pilav, makarna, patates, börek vb. şeklinde verilebilir.
1 porsiyon= 5-6 silme kaşığı pilav/makarna veya 1 dilim ekmek
1-5 yaş çocuğu için mümkün olduğu kadar erken dönemde kendi kendilerine çatal- kaşık kullanarak yemeleri öğretilmelidir. İlk 3 yaşta çocuklarda çiğneme ve yutma işlevlerinin gelişimi tamamlanmamıştır. Bu nedenle besinler yumuşak bir şekilde verilmelidir. Sert ve taneli besinler kolayca soluk borusuna kaçarak boğulmaya yol açabileceği için verilmemelidir. Fındık, fıstık, kabak ve ay çekirdeği ve kuru baklagiller solunum yollarına en sık kaçan maddelerdir.
Çocuklara çay, kahve veya kola verilmesi içerdikleri uyarıcı maddeler nedeni ile onları aşırı sinirli yapar. En iyisi bu içecekleri çocuğu hiç tattırmamaktır.
Her çeşit şeker çocuklara sık verilmemesi gereken yiyeceklerdendir. Yemek aralarında çocuğa şeker vermek iştahını kapatarak yetersiz beslenmesine yol açtığı gibi ileride görülen diş çürüklerinin de önde gelen nedenidir. Bu dönemde çocuklar ağız ve diş sağlığı konusunda eğitilmelidirler. 1.5-2 yaşına gelen her çocuk bir diş fırçasını sahip olmalıdır. Bu yaşta henüz diş macununa gerek yoktur. Diş macunu kullanmaya 3. yaştan sonra başlanabilir.
BU BİLGİLERE BAKARAK HER GÜN HARFİYEN UYGULAMAYA ÇALIŞMAYIN. ÖNEMLİ OLAN ÇOCUKLA MÜCADELEYE GİRMEDEN BU BİLGİLER IŞIĞINDA ÇOCUĞUNUZA KILAVUZ OLMAYA ÇALIŞMALISINIZ. SEVDİKLERİ BESİNLERE ÖNCELİK VERMELİSİNİZ. YOĞURT SEVMEYEN BİR ÇOCUK ONUN YERİNE PEYNİR YİYEBİLİR. ÇOCUKLA MÜCADELEYE GİRMEDEN DOKTORUNUZUN TAKİBİNDE KILAVUZ OLMAYI ÖĞRENMELİSİNİZ. AKSİ TAKTİRDE ÇOCUĞUNUZDA PSİKOLOJİK SORUNLAR ORTAYA ÇIKACAKTIR.