Susam alerjisi özellikle son yıllarda artış gösteren alerjiler arasındadır. Bağışıklık sisteminin susamda bulunan ve zararsız olan proteinleri zararlı olarak algılaması sonucu ortaya çıkar. Susam alerjisi, susam veya ürünlerini tükettikten sonra olumsuz bir bağışıklık tepkisidir. Susam yağı yüksek oranda işlenmez veya rafine edilmez, bu nedenle proteinin bir kısmı bozulmadan kalır. Bu da ciddi bir susam alerjisi reaksiyonuna neden olabilir. Ağaç fıstığı alerjileri gibi, susam alerjileri de bazen çapraz reaktif olabilir. Bu, susam alerjiniz varsa, benzer tohum ve kuruyemişlere alerjiniz olabileceği anlamına gelir. Fındık ve çavdar tanesi alerjileri genellikle susam alerjisine eşlik eder. Susam ayrıca birçok işlenmiş gıdada bulunur ve bu durum da alerjiyi yönetmeyi zorlaştırır. Susam alerjisi şiddetli reaksiyonlara neden olabileceği için erken teşhisi ve yöntemi oldukça önemlidir.
Susam Alerjisi Belirtileri
Susam alerjisinin belirtileri, diğer besin alerjilerinin belirtileri ile benzerdir ve kişiden kişiye değişiklik gösterebilir. Belirtiler genel olarak susam içeren bir şeyi yedikten kısa süre sonra ortaya çıkma eğilimindedir. Ancak bazı durumlarda belirtilerin ortaya çıkması biraz gecikebilir. Reaksiyon hafif olma eğilimindedir ve özellikle yüz çevresinde kızarıklık (kurdeşen) veya şişlik oluşabilir. Boğazda kaşıntı, kusma ve ishal de meydana gelebilir. Şiddetli reaksiyonlar anafilaksi adı verilen ciddi bir duruma yol açabilir ve şu belirtiler meydana gelebilir: İnsanlar ayrıca susam tohumu yağı içeren kremler ve tuvalet malzemelerinin kullanımında gecikmiş cilt reaksiyonları geliştirebilirler.
- Nefes almada zorluk,
- Düşük nabız hızı,
- Ağız içinde kaşıntı veya şişlik,
- Kurdeşen veya susam alerjisi döküntüsü,
- Anafilaksi.
Anafilaksi son derece ciddi ve şiddetli bir durumdur ve acil tıbbi müdahale gerektirir. Müdahale edilmeyen anafilaksi hayati tehlike oluşturur.
İnsanlar susamın yanı sıra ayrıca susam tohumu yağı içeren kremler ve tuvalet malzemelerinin kullanımında da gecikmiş cilt reaksiyonları geliştirebilirler.
Susam Alerjisinin Teşhisi
Sizde veya çocuğunuzda susam alerjisi olduğundan şüpheleniyorsanız bir alerji uzmanına gitmeniz gerekir. Alerji uzmanınız belirtileriniz ve mevcut sağlık durumunuzu göz önüne alarak teşhiste bazı testler kullanabilir. Teşhis genel olarak susam içeren ürünlerle temastan sonra tipik bir reaksiyon geçmişine dayanır. Alerji uzmanınız tanıya yardımcı olması için deri prick testi ya da kan testi gibi yöntemleri kullanabilir.
Susam Alerjisi Tedavisi
Susam alerjiniz varsa, susam alerjiniz veya hassasiyetiniz şiddetli olmasa bile susam içeren tüm ürünlerden kaçınmanız gerekir. İlk birkaç reaksiyondan sonra gıda alerjilerinin daha şiddetli hale gelmesi olası bir durumdur. Bu nedenle susamsan ve susam içeren ürünlerden uzak durmanız gerekir.
Şiddetli bir susam alerjiniz varsa alerji uzmanınız sürekli yanınızda bulundurmanız gereken adrenalin oto enjektörü reçete edecektir. Bu enjektör, anafilaksi gibi şiddetli durumların tedavisinde kullanılması gereken bir ilaçtır. Adrenalin oto enjektörünün kullanım detayları hakkında doktorunuz sizi bilgilendirecektir.
Reaksiyonun hafif belirtilerini tedavi etmek için alerji uzmanınız antihistaminik ilaç kullanmanızı önerebilir. Bu ilaçlar, belirtilerden kaynaklanan rahatsızlıkların tedavi edilmesini sağlamakla birlikte alerjik reaksiyon oluşmasına engel olmaz.
Önemli Notlar
- Susam içeren yiyecekleri bilmeniz, susamdan kaçınmanızı kolaylaştıracaktır. Örneğin tahin, humus, kraker, ekmek, hamburger ekmeği, salata, tahıl barları, helva ve falafel susam içeren ürünler arasındadır.
- Paketli gıdaları satın alırken etiketini mutlaka okumanız gerekir. İçeriğinden şüphelendiğiniz ürünü almamanız yararlı olacaktır.
- Dışarıda yemek yerken malzemeleri kontrol edin. Orta Doğu, Çin, Tayland ve Japon yemeklerinin tümü susam tohumları içerebilir. Susam tohumları etiketlerde farklı isimlerle de listelenebilir. Bu nedenle diğer isimleri de bilmeniz faydalı olacaktır.