Propolis, antimikrobiyal, antiinflamatuar ve immünomodülatör aktivite gösteren bir arı ürünüdür. Propolisin kimyasal bileşimi değişkendir ve coğrafi bölgenin bitki örtüsüne, yılın zamanına ve arı türlerine bağlıdır. Şu anda, propoliste bulunan 300’den fazla madde belirlenmiştir. Genel olarak, propolis bileşimi şunları içerir; reçine, balmumu, bitki mumu, uçucu yağlar, polen, tanen, mekanik safsızlıklar, lipid-protein maddeler, kalsiyum, manganez, magnezyum, çinko, kalay, bakır, silikon, demir, alüminyum, gümüş, sodyum, potasyum, krom, stronsiyum ve vitaminler gibi makro besinler. Aynı zamanda yara iyileşmesini de uyarır. Propolisin birçok bileşeni vardır, ancak bazı alerjenler de tanımlanmıştır. Propolis, topikal uygulamadan sonra başta alerjik kontakt dermatit olmak üzere alerjiye neden olabilir. Esas olarak arıcılarda, aynı zamanda müzisyenlerde ve telli müzik aletleri yapan kişilerde mesleki bir temas alerjeni olarak kabul edilmiştir. Arıcılar, propolis kaynaklı alerjenlere, genel popülasyondan daha sık maruz kalır. Bu sebeple arıcılarda propolis alerjisi daha sık görülür.
Propolis Alerjisi Belirtileri
Propolis alerjisi genellikle propolise maruz kaldıktan kısa süre sonra meydana gelir. Propolis alerjisinin belirtileri değişiklik gösterebilir ve bazı durumlarda hafif belirtiler olurken bazı durumlarda da şiddetli belirtiler olabilir.
Propolis alerjisinin belirtileri şunlardır:
- Kaşıntı, yanma, ağrı,
- Dudaklarda ve dilde şişme,
- Döküntü,
- El dermatiti,
- Egzama,
- El ve parmaklarda sedefe benzer döküntü,
- Kızarıklık, küçük şişlikler,
- Ağız çevresinde döküntü,
- Dudaklarda kızarıklık ve kabuklanma,
- Dil iltihabı ve ağız ülseri,
- Boğaz şikayetleri, yutma veya konuşma güçlüğü,
- Ürtiker (kurdeşen),
- Nefes darlığı.
Propolise karşı alerjik reaksiyonlar genellikle topikal uygulamadan sonra kontakt dermatit olarak ortaya çıkar, ancak rinit, konjunktivit, ağız mukozasında iltihaplanma ve ülser, bronkospazm ile nefes darlığı ve ateşle ilişkili hırıltılı solunum, ürtiker, baş ağrısı, bulantı gibi belirtiler ortaya çıkar.
Propolis Alerjisi Teşhisi
Propolis alerjisinin teşhisinde genellikle yama testi yöntemi kullanılır. Yama testi genellikle belirli bir maddenin alerjik deri iltihabına (kontakt dermatit) neden olup olmadığını görmek için yapılır. Yama testleri, gelişmesi birkaç gün sürebilen gecikmiş alerjik reaksiyonları tespit edebilir. Yama testlerinde iğne kullanılmaz. Bunun yerine, daha sonra cildinize yerleştirilen yamalara alerjenler uygulanır. Bir yama testi sırasında, cildiniz kontakt dermatite neden olabilecek 20 ila 30 öz maddeye maruz kalabilir. Yama testinde, çocuğunuzun koluna ya da sırtına 48 saat kalacak şekilde yama takılır. Bu süre zarfında çocuğunuzun aşırı terlemeye neden olabilecek aktivitelerden kaçınması ve banyo yapmaması gerekir. çocuk alerji uzmanınız sürenin sonunda yamamın yerleştirildiği bölgelerde bulunan bulguları inceleyerek teşhis koyacaktır.
Propolis Alerjisi Tedavisi
Propolis içeren ürünlerden kaçınma reaksiyonun çözülmesine neden olur, ancak bazen propolis maruziyetinin tanımlanamayan başka bir kaynağı daha hafif semptomların devam etmesine neden olabilir. Bu nedenle, orjinal propolis kaynağından kaçınılmasına rağmen, temas alerjisi belirtilerinin tamamen ortadan kalkmaması durumunda yeniden değerlendirilmesi önemlidir. Propolis alerjisi nedeni ile ellerinde kontakt dermatit oluşan kişiler, lastik ya da deri eldivenler kullanarak arı kovanlarıyla temas devam edebilir. propolisten uzak durmak için propolisin diğer adlarını ve hangi bileşene karşı alerjik reaksiyon oluştuğunu da bilmek önemlidir. Kozalaklı ağaç, kavak, salisilatlar ve Myroxylon pereirae’ye karşı bilinen alerjisi olan hastalara, ortak alerjenik bileşenler nedeniyle propolisten uzak durmaları önerilir. Alerji uzmanınız, hangi alerjene karşı alerjik reaksiyon geliştiğini belirleyecektir. Dermatit oluşumunda alerji uzmanınız topikal steroidlerde tedavi uygulayabilir. Ürtiker ve diğer belirtiler için de antihistaminik ilaçlar ile tedavi önerebilir. Bu ilaçlar alerjik reaksiyondan kaynaklanan belirtilerin hafiflemesini sağlayacaktır.