Kullanım alanı son derece geniş olan soğan yemeklerde ve paketli ürünlerde kullanılan popüler bir besin kaynağıdır. Bazı insanlarda soğana karşı hassasiyet ya da alerji gelişebilir. Bazı kişiler çiğ soğanı yediğinde, kokladığında ya da dokunduğunda tepki verebilir. Bazıları da hem pişmiş hem de çiğ soğana tepki verebilir. Soğan allium ailesinin bir üyesidir, ailenin diğer üyeleri arasında sarımsak, arpacık soğanı gibi diğer besinler de bulunur ve alerjisi olan kişi bunlara da tepki verebilir. Süs alliumları (yenmeyen bitkiler) de bazı insanlarda reaksiyonu tetikleyebilir. Bu yazımızda soğan hassasiyetleri ve alerjisi ile ilgili bilgilere yer verdik.
Alerji ve Duyarlılık Farkı Nedir?
Gerçek bir soğan alerjisi nadir görülen bir durumdur. Alerjide bağışıklık sisteminiz soğanda bulunan bazı proteinleri zararlı olarak görür ve tepki verir. Daha sonra vücut histamin gibi kimyasallar salgılayarak önlem alır. Bu kimyasalların salgılanması alerjik reaksiyon belirtilerine neden olur ve belirtilerin şiddeti değişiklik gösterebilir.
Soğan duyarlılığı, hassasiyeti ise yaygın görülen bir durumdur. Besin duyarlılıkları bağışıklık sistemi ile alakalı değildir ve sindirim sistemini içerir; belirli besinleri sindirememekten kaynaklanır. Besin hassasiyetleri, alerjilerden daha az şiddetli belirtilere neden olur.
Soğan Alerjisinin Belirtileri Nelerdir?
Soğan alerjisinin belirtileri kişiden kişiye değişiklik gösterebilir; hafif ile şiddetli olabilir. Soğan alerjisinin tipik belirtileri şu durumları içerir:
- Vücudun herhangi bir yerinde kurdeşen veya kızarıklık,
- Ağızda karıncalanma veya kaşıntı,
- Dudakların, yüzün, dilin veya boğazın şişmesi,
- Burun tıkanıklığı,
- Nefes almada zorluk,
- Mide bulantısı ve kusma,
- İshal,
- Karın ağrısı,
- Kramp,
- Baş dönmesi,
- Anafilaksi.
Nadir de olsa, şiddetli alerjisi olan kişilerde soğana karşı anafilaktik reaksiyon görülebilir. Anafilaksi, acil bakım gerektiren tıbbi bir acil durumdur ve şu belirtileri içerir:
- Baş dönmesi,
- Bilinç bulanıklığı,
- Nefes almada zorluk,
- Ağız ve boğazda şişme,
- Bilinç kaybı.
Soğan Alerjisinin Teşhisi
Soğan yedikten sonra herhangi bir belirti yaşıyorsunuz bu durumun nedenini öğrenmek için bir alerji uzmanına gitmeniz gerekir. Alerji uzmanınız, soğan alerjiniz, soğan duyarlılığınız veya başka bir durumunuz olup olmadığını belirlemenize yardımcı olabilir. Alerji uzmanınız mevcut durumunuza ve belirtilerinize göre teşhiste bazı yöntemler kullanabilir. Eliminasyon diyeti, gıda yükleme testi, der ve kan testleri alerji uzmanınızın kullanabileceği testler arasındadır.
Soğan Alerjisinin Tedavisi
Soğan alerjisinde en etkili tedavi soğandan ve soğan içeren her türlü yiyecekten uzak durmanızı içerir. Alerji uzmanınız, soğan ailesinin diğer üyelerine alerjiniz olup olmadığı hakkında size bilgi verecek ve uzak durmanız gereken besinleri belirleyecektir.
Alerjik reaksiyonun belirtilerini tedavi etmek için alerji uzmanınız antihistaminik ilaç kullanmanızı önerebilir. Bu ilaçlar histaminin etkisini azaltarak belirtilerden kaynaklanan rahatsızlık hissinin önüne geçer.
Alerjiniz şiddetliyse, alerji uzmanınız sürekli yanınızda taşımanız gereken adrenalin oto enjektörü reçete edecektir. Bu ilacın kullanılması gereken durumları alerji uzmanınız size detaylı olarak anlatacaktır.
Alınabilecek Önlemler
Soğanlara alerjiniz varsa, onlardan kaçınmak alerji semptomlarından kaçınmanın en iyi yoludur. Soğan pişirmek bazı insanlarda alerjik reaksiyonlara neden olan bileşikleri azaltır, bu nedenle bazı insanlar pişmiş soğanları yiyebilir. Bu konu hakkında alerji uzmanınız sizi bilgilendirecektir.
Belirtilerinizi tetikleyebilecek yenilebilir alliumlardan ve süs bitkilerinden de kaçındığınızdan emin olun. Dışarıda yemek yerken, yemeği yapan kişiye yemeğin içeriğini sorun.
Özellikle paketli gıdaları satın alırken etiketlerini okumaya özen gösterin. İçeriğinden şüphelendiğiniz ürünü tüketmeyin.
Soğanın kullanım alanı oldukça geniş olduğu için tükettiğiniz besinler konusunda dikkatli olmanız faydalı olacaktır.